ఆఫ్రికా దేశంలో 20 రోజులుగా నిలిచిన మాజీ అధ్యక్షుడి అంత్యక్రియలు, కోర్టుకెక్కిన విషయం.. ఎందుకంటే?
- జాంబియా మాజీ అధ్యక్షుడు ఎడ్గర్ లుంగూ (68) కన్నుమూత
- అంత్యక్రియల నిర్వహణపై ప్రభుత్వం, కుటుంబ సభ్యుల మధ్య విభేదాలు
- దక్షిణాఫ్రికాలో ప్రైవేటుగా జరపాలని కుటుంబం, జాంబియాలోనే అధికారికంగానని ప్రభుత్వం పట్టు
- విషయం కోర్టుకు చేరడంతో జూన్ 25న జరగాల్సిన కార్యక్రమం రద్దు
- తదుపరి విచారణ ఆగస్టుకు వాయిదా వేసిన దక్షిణాఫ్రికా కోర్టు
ఆఫ్రికా దేశమైన జాంబియాలో ఒక అసాధారణ పరిస్థితి నెలకొంది. దేశ మాజీ అధ్యక్షుడు ఎడ్గర్ లుంగూ (68) మరణించి 20 రోజులు దాటుతున్నా, ఆయన అంత్యక్రియల విషయంలో ఇంకా సందిగ్ధత కొనసాగుతోంది. ప్రభుత్వ లాంఛనాలతో స్వదేశంలో జరపాలని జాంబియా ప్రభుత్వం భావిస్తుండగా, దక్షిణాఫ్రికాలో ప్రైవేటుగా నిర్వహించాలని ఆయన కుటుంబ సభ్యులు పట్టుబడుతున్నారు. ఈ వివాదం కారణంగా ఇప్పటికే రెండుసార్లు వాయిదాపడ్డ అంత్యక్రియలు, తాజాగా దక్షిణాఫ్రికా కోర్టు జోక్యంతో మరోసారి నిలిచిపోయాయి.
పేట్రియాటిక్ ఫ్రంట్ పార్టీకి చెందిన ఎడ్గర్ లుంగూ 2015 నుంచి 2021 వరకు జాంబియా అధ్యక్షుడిగా బాధ్యతలు నిర్వహించారు. కొంతకాలంగా అనారోగ్యంతో బాధపడుతున్న ఆయన, జూన్ 5న దక్షిణాఫ్రికాలోని ఒక ఆసుపత్రిలో చికిత్స పొందుతూ మరణించారు. అప్పటినుంచి ఆయన అంత్యక్రియల నిర్వహణపై వివాదం రాజుకుంది. తన తుది కార్యక్రమాలకు ప్రస్తుత అధ్యక్షుడు హకైండే హిచిలేమా హాజరు కాకూడదని లుంగూ గతంలో స్పష్టంగా చెప్పారని కుటుంబ సభ్యులు గుర్తు చేస్తున్నారు. ఈ కారణంగానే, అంత్యక్రియలను దక్షిణాఫ్రికాలోని జోహన్నెస్బర్గ్లో ఉన్న ఒక ప్రైవేటు శ్మశాన వాటికలో నిర్వహించేందుకు వారు ఏర్పాట్లు పూర్తిచేశారు. లుంగూకు చెందిన పార్టీ నాయకులు కూడా అక్కడికి చేరుకున్నారు.
అయితే, మాజీ అధ్యక్షుడి అంత్యక్రియలను ప్రభుత్వ లాంఛనాలతో, ప్రస్తుత అధ్యక్షుడు హిచిలేమా ఆధ్వర్యంలోనే జాంబియాలో నిర్వహిస్తామని అక్కడి ప్రభుత్వం తేల్చిచెప్పింది. ఈ క్రమంలో జూన్ 25న అంత్యక్రియలు ప్రారంభం కావడానికి గంట ముందు, వాటిని నిలిపివేయాలని కోరుతూ జాంబియా ప్రభుత్వం దక్షిణాఫ్రికా కోర్టులో పిటిషన్ దాఖలు చేసింది. జాంబియా చట్టాల ప్రకారం మాజీ అధ్యక్షుడి అంత్యక్రియలు ప్రభుత్వ లాంఛనాలతోనే జరగాలని, గతంలో మరణించిన అధ్యక్షులను ఖననం చేసిన శ్మశానవాటికలోనే లుంగూ కోసం కూడా సమాధిని సిద్ధం చేశామని ప్రభుత్వం కోర్టుకు వివరించింది. దేశ ప్రయోజనాలను పరిగణనలోకి తీసుకోవాలని అభ్యర్థించింది.
ఇరువర్గాల వాదనలు విన్న న్యాయస్థానం, తదుపరి విచారణను ఆగస్ట్ నెలకు వాయిదా వేసింది. అప్పటివరకు అంత్యక్రియలు నిర్వహించవద్దని తాత్కాలిక ఉత్తర్వులు జారీ చేసింది. అయితే, ఆలోపే ఇరు వర్గాలు చర్చించుకుని ఒక అంగీకారానికి వచ్చే అవకాశం ఉందని స్థానిక రాజకీయ విశ్లేషకులు అభిప్రాయపడుతున్నారు.
కాగా, పేట్రియాటిక్ ఫ్రంట్ నేత ఎడ్గర్ లుంగూకు, యునైటెడ్ పార్టీ ఫర్ నేషనల్ డెవలప్మెంట్ (యూపీఎన్డీ) నేత, ప్రస్తుత అధ్యక్షుడు హకైండే హిచిలేమాకు మధ్య చాలాకాలంగా తీవ్ర రాజకీయ వైరం ఉంది. 2016 అధ్యక్ష ఎన్నికల్లో హిచిలేమాను ఓడించి లుంగూ అధికారంలోకి వచ్చారు. ఆ తర్వాత, అధ్యక్షుడి కాన్వాయ్కు దారి ఇవ్వలేదన్న ఆరోపణలపై నమోదైన కేసులో హిచిలేమా నాలుగు నెలల పాటు జైలు శిక్ష అనుభవించారు. ఈ ఘటనపై అంతర్జాతీయంగా విమర్శలు రావడంతో, ప్రభుత్వం ఆయనపై ఆరోపణలను ఉపసంహరించుకుంది. అనంతరం 2021 ఎన్నికల్లో లుంగూపై గెలిచి హిచిలేమా అధ్యక్ష పీఠాన్ని అధిరోహించారు.
పేట్రియాటిక్ ఫ్రంట్ పార్టీకి చెందిన ఎడ్గర్ లుంగూ 2015 నుంచి 2021 వరకు జాంబియా అధ్యక్షుడిగా బాధ్యతలు నిర్వహించారు. కొంతకాలంగా అనారోగ్యంతో బాధపడుతున్న ఆయన, జూన్ 5న దక్షిణాఫ్రికాలోని ఒక ఆసుపత్రిలో చికిత్స పొందుతూ మరణించారు. అప్పటినుంచి ఆయన అంత్యక్రియల నిర్వహణపై వివాదం రాజుకుంది. తన తుది కార్యక్రమాలకు ప్రస్తుత అధ్యక్షుడు హకైండే హిచిలేమా హాజరు కాకూడదని లుంగూ గతంలో స్పష్టంగా చెప్పారని కుటుంబ సభ్యులు గుర్తు చేస్తున్నారు. ఈ కారణంగానే, అంత్యక్రియలను దక్షిణాఫ్రికాలోని జోహన్నెస్బర్గ్లో ఉన్న ఒక ప్రైవేటు శ్మశాన వాటికలో నిర్వహించేందుకు వారు ఏర్పాట్లు పూర్తిచేశారు. లుంగూకు చెందిన పార్టీ నాయకులు కూడా అక్కడికి చేరుకున్నారు.
అయితే, మాజీ అధ్యక్షుడి అంత్యక్రియలను ప్రభుత్వ లాంఛనాలతో, ప్రస్తుత అధ్యక్షుడు హిచిలేమా ఆధ్వర్యంలోనే జాంబియాలో నిర్వహిస్తామని అక్కడి ప్రభుత్వం తేల్చిచెప్పింది. ఈ క్రమంలో జూన్ 25న అంత్యక్రియలు ప్రారంభం కావడానికి గంట ముందు, వాటిని నిలిపివేయాలని కోరుతూ జాంబియా ప్రభుత్వం దక్షిణాఫ్రికా కోర్టులో పిటిషన్ దాఖలు చేసింది. జాంబియా చట్టాల ప్రకారం మాజీ అధ్యక్షుడి అంత్యక్రియలు ప్రభుత్వ లాంఛనాలతోనే జరగాలని, గతంలో మరణించిన అధ్యక్షులను ఖననం చేసిన శ్మశానవాటికలోనే లుంగూ కోసం కూడా సమాధిని సిద్ధం చేశామని ప్రభుత్వం కోర్టుకు వివరించింది. దేశ ప్రయోజనాలను పరిగణనలోకి తీసుకోవాలని అభ్యర్థించింది.
ఇరువర్గాల వాదనలు విన్న న్యాయస్థానం, తదుపరి విచారణను ఆగస్ట్ నెలకు వాయిదా వేసింది. అప్పటివరకు అంత్యక్రియలు నిర్వహించవద్దని తాత్కాలిక ఉత్తర్వులు జారీ చేసింది. అయితే, ఆలోపే ఇరు వర్గాలు చర్చించుకుని ఒక అంగీకారానికి వచ్చే అవకాశం ఉందని స్థానిక రాజకీయ విశ్లేషకులు అభిప్రాయపడుతున్నారు.
కాగా, పేట్రియాటిక్ ఫ్రంట్ నేత ఎడ్గర్ లుంగూకు, యునైటెడ్ పార్టీ ఫర్ నేషనల్ డెవలప్మెంట్ (యూపీఎన్డీ) నేత, ప్రస్తుత అధ్యక్షుడు హకైండే హిచిలేమాకు మధ్య చాలాకాలంగా తీవ్ర రాజకీయ వైరం ఉంది. 2016 అధ్యక్ష ఎన్నికల్లో హిచిలేమాను ఓడించి లుంగూ అధికారంలోకి వచ్చారు. ఆ తర్వాత, అధ్యక్షుడి కాన్వాయ్కు దారి ఇవ్వలేదన్న ఆరోపణలపై నమోదైన కేసులో హిచిలేమా నాలుగు నెలల పాటు జైలు శిక్ష అనుభవించారు. ఈ ఘటనపై అంతర్జాతీయంగా విమర్శలు రావడంతో, ప్రభుత్వం ఆయనపై ఆరోపణలను ఉపసంహరించుకుంది. అనంతరం 2021 ఎన్నికల్లో లుంగూపై గెలిచి హిచిలేమా అధ్యక్ష పీఠాన్ని అధిరోహించారు.