ట్రంప్ శాంతి ప్రణాళికకు ఇరుపక్షాల సై.. ఈజిప్ట్లో ఇజ్రాయెల్-హమాస్ భేటీ
- గాజా యుద్ధానికి సరిగ్గా రెండేళ్లు పూర్తి
- శాంతి కోసం ఈజిప్ట్లో ఇజ్రాయెల్, హమాస్ పరోక్ష చర్చలు
- ట్రంప్ శాంతి ప్రణాళికపై ఇరుపక్షాల సానుకూలత
- మొదటి దశలో బందీల విడుదలపైనే ప్రధాన దృష్టి
- అమెరికా మధ్యవర్తిత్వంలో కొనసాగుతున్న మంతనాలు
- హమాస్ నిరాయుధీకరణ వంటి అంశాలపై వీడని సందిగ్ధత
సరిగ్గా రెండేళ్ల క్రితం ప్రారంభమైన గాజా యుద్ధానికి ముగింపు పలికే దిశగా కీలక ముందడుగు పడింది. వేలాది మంది ప్రాణాలను బలిగొని, గాజాను సర్వనాశనం చేసిన ఈ ఘర్షణకు తెరదించేందుకు ఇజ్రాయెల్, హమాస్ మధ్య పరోక్ష చర్చలు మొదలయ్యాయి. అమెరికా అధ్యక్షుడు డొనాల్డ్ ట్రంప్ ప్రతిపాదించిన శాంతి ప్రణాళికకు ఇరుపక్షాలు సూత్రప్రాయంగా అంగీకరించడంతో, అమెరికా మధ్యవర్తిత్వంలో ఈజిప్ట్లోని షార్మ్ ఎల్-షేక్ రిసార్ట్లో సోమవారం ఈ మంతనాలు ప్రారంభమయ్యాయి.
2023 అక్టోబర్ 7న హమాస్ మిలిటెంట్లు దక్షిణ ఇజ్రాయెల్పై దాడి చేసి సుమారు 1,200 మందిని హతమార్చి, 251 మందిని బందీలుగా పట్టుకెళ్లడంతో ఈ యుద్ధం మొదలైంది. నేటికి సరిగ్గా రెండేళ్లు పూర్తయిన నేపథ్యంలో జరుగుతున్న ఈ చర్చలు ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఆసక్తిని రేపుతున్నాయి. ప్రణాళికలోని మొదటి దశ అమలుపైనే ప్రధానంగా దృష్టి సారించారు. దీని ప్రకారం, తక్షణమే కాల్పుల విరమణ జరగాలి. హమాస్ చెరలో మిగిలి ఉన్న బందీలందరినీ విడిచిపెట్టేందుకు బదులుగా, ఇజ్రాయెల్ జైళ్లలోని వందలాది మంది పాలస్తీనా ఖైదీలను విడుదల చేయాల్సి ఉంటుంది.
ఈ చర్చల్లో అమెరికా తరఫున రాయబారి స్టీవ్ విట్కాఫ్తో పాటు ట్రంప్ అల్లుడు జేర్డ్ కుష్నర్ పాల్గొంటుండగా, హమాస్ తరఫున ఖలీల్ అల్-హయ్య, ఇజ్రాయెల్ తరఫున ప్రధాని నెతన్యాహుకు అత్యంత నమ్మకస్తుడైన రాన్ డెర్మర్, విదేశాంగ విధాన సలహాదారు ఓఫిర్ ఫాక్ బృందాలు ప్రాతినిధ్యం వహిస్తున్నాయి. ఈ చర్చలు కొద్ది రోజుల్లోనే ముగియాలని నెతన్యాహు చెప్పగా, హమాస్ మాత్రం వేగంగా స్పందించాలని ట్రంప్ హెచ్చరించారు.
ప్రణాళికలో కీలక అంశాలు, సవాళ్లు
ట్రంప్ ప్రణాళిక ప్రకారం, కాల్పుల విరమణ ఒప్పందం కుదిరిన 72 గంటల్లోగా హమాస్ తన వద్ద ఉన్న 48 మంది బందీలను (వీరిలో 20 మంది సజీవంగా ఉన్నట్లు ఇజ్రాయెల్ అంచనా) విడుదల చేయాలి. ఇందుకు ప్రతిగా ఇజ్రాయెల్ 250 మంది జీవిత ఖైదీలతో పాటు, యుద్ధం మొదలైనప్పటి నుంచి అరెస్టు చేసిన 1,700 మందిని విడిచిపెడుతుంది.
అయితే, హమాస్ పూర్తిగా నిరాయుధం కావాలన్నది ఇజ్రాయెల్ ప్రధాన డిమాండ్. దీని తర్వాతే ఇజ్రాయెల్ దళాలు గాజా నుంచి పూర్తిగా వైదొలగుతాయి. అనంతరం గాజాలో అంతర్జాతీయ భద్రతా దళాలను మోహరించి, పాలనను నిపుణులతో కూడిన తాత్కాలిక ప్రభుత్వానికి అప్పగించాలని ప్రణాళికలో ఉంది. ఈ పాలనలో హమాస్కు ఎలాంటి పాత్ర ఉండదు. శాంతియుతంగా జీవించే హమాస్ సభ్యులకు క్షమాభిక్ష కల్పిస్తారు.
ఈ ప్రణాళికకు హమాస్ సానుకూలంగా స్పందించినప్పటికీ, తమ ఆయుధాలను వదిలేసే విషయంపై ఎలాంటి స్పష్టత ఇవ్వలేదు. మరోవైపు, గాజాలో విదేశీ బలగాల మోహరింపును అంగీకరించబోమని కొందరు హమాస్ నేతలు చెబుతుండటంతో అంతర్గత విభేదాలు కూడా కనిపిస్తున్నాయి. ఈ క్లిష్టమైన షరతుల మధ్య చర్చలు ఎంతవరకు సఫలమవుతాయో వేచి చూడాలి.
2023 అక్టోబర్ 7న హమాస్ మిలిటెంట్లు దక్షిణ ఇజ్రాయెల్పై దాడి చేసి సుమారు 1,200 మందిని హతమార్చి, 251 మందిని బందీలుగా పట్టుకెళ్లడంతో ఈ యుద్ధం మొదలైంది. నేటికి సరిగ్గా రెండేళ్లు పూర్తయిన నేపథ్యంలో జరుగుతున్న ఈ చర్చలు ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఆసక్తిని రేపుతున్నాయి. ప్రణాళికలోని మొదటి దశ అమలుపైనే ప్రధానంగా దృష్టి సారించారు. దీని ప్రకారం, తక్షణమే కాల్పుల విరమణ జరగాలి. హమాస్ చెరలో మిగిలి ఉన్న బందీలందరినీ విడిచిపెట్టేందుకు బదులుగా, ఇజ్రాయెల్ జైళ్లలోని వందలాది మంది పాలస్తీనా ఖైదీలను విడుదల చేయాల్సి ఉంటుంది.
ఈ చర్చల్లో అమెరికా తరఫున రాయబారి స్టీవ్ విట్కాఫ్తో పాటు ట్రంప్ అల్లుడు జేర్డ్ కుష్నర్ పాల్గొంటుండగా, హమాస్ తరఫున ఖలీల్ అల్-హయ్య, ఇజ్రాయెల్ తరఫున ప్రధాని నెతన్యాహుకు అత్యంత నమ్మకస్తుడైన రాన్ డెర్మర్, విదేశాంగ విధాన సలహాదారు ఓఫిర్ ఫాక్ బృందాలు ప్రాతినిధ్యం వహిస్తున్నాయి. ఈ చర్చలు కొద్ది రోజుల్లోనే ముగియాలని నెతన్యాహు చెప్పగా, హమాస్ మాత్రం వేగంగా స్పందించాలని ట్రంప్ హెచ్చరించారు.
ప్రణాళికలో కీలక అంశాలు, సవాళ్లు
ట్రంప్ ప్రణాళిక ప్రకారం, కాల్పుల విరమణ ఒప్పందం కుదిరిన 72 గంటల్లోగా హమాస్ తన వద్ద ఉన్న 48 మంది బందీలను (వీరిలో 20 మంది సజీవంగా ఉన్నట్లు ఇజ్రాయెల్ అంచనా) విడుదల చేయాలి. ఇందుకు ప్రతిగా ఇజ్రాయెల్ 250 మంది జీవిత ఖైదీలతో పాటు, యుద్ధం మొదలైనప్పటి నుంచి అరెస్టు చేసిన 1,700 మందిని విడిచిపెడుతుంది.
అయితే, హమాస్ పూర్తిగా నిరాయుధం కావాలన్నది ఇజ్రాయెల్ ప్రధాన డిమాండ్. దీని తర్వాతే ఇజ్రాయెల్ దళాలు గాజా నుంచి పూర్తిగా వైదొలగుతాయి. అనంతరం గాజాలో అంతర్జాతీయ భద్రతా దళాలను మోహరించి, పాలనను నిపుణులతో కూడిన తాత్కాలిక ప్రభుత్వానికి అప్పగించాలని ప్రణాళికలో ఉంది. ఈ పాలనలో హమాస్కు ఎలాంటి పాత్ర ఉండదు. శాంతియుతంగా జీవించే హమాస్ సభ్యులకు క్షమాభిక్ష కల్పిస్తారు.
ఈ ప్రణాళికకు హమాస్ సానుకూలంగా స్పందించినప్పటికీ, తమ ఆయుధాలను వదిలేసే విషయంపై ఎలాంటి స్పష్టత ఇవ్వలేదు. మరోవైపు, గాజాలో విదేశీ బలగాల మోహరింపును అంగీకరించబోమని కొందరు హమాస్ నేతలు చెబుతుండటంతో అంతర్గత విభేదాలు కూడా కనిపిస్తున్నాయి. ఈ క్లిష్టమైన షరతుల మధ్య చర్చలు ఎంతవరకు సఫలమవుతాయో వేచి చూడాలి.