'ఆపరేషన్ సిందూర్' సరే... గతంలో జరిగిన మిలిటరీ ఆపరేషన్స్ గురించి తెలుసా?

పహల్గామ్ ఉగ్రదాడికి ప్రతీకారంగా భారత సైన్యం పాకిస్థాన్, పాక్ ఆక్రమిత కాశ్మీర్‌లోని ఉగ్రవాద శిబిరాలపై బుధవారం తెల్లవారుజామున 1.25 గంటలకు మెరుపుదాడి చేపట్టింది. 'ఆపరేషన్ సిందూర్' అనే సంకేత నామంతో కేవలం 25 నిమిషాల్లో పూర్తి చేసిన ఈ ఆపరేషన్‌లో 70 మంది ఉగ్రవాదులు హతమవ్వగా, 60 మందికి పైగా గాయపడ్డారని ప్రభుత్వం వెల్లడించింది. పాకిస్థాన్ ప్రేరేపిత ఉగ్రవాదానికి ఇది 'తగిన, తీవ్రతరం కాని, బాధ్యతాయుతమైన' సమాధానమని ప్రభుత్వం స్పష్టం చేసింది. 

ఏప్రిల్ 22న పహల్గామ్‌లో లష్కరే తోయిబా అనుబంధ సంస్థకు చెందిన ఉగ్రవాదులు జరిపిన దాడిలో నేపాల్ జాతీయుడితో సహా 26 మంది అమాయకులు ప్రాణాలు కోల్పోయిన సంగతి తెలిసిందే. ఈ దాడిలో కుటుంబ సభ్యుల ముందే పురుషులను కాల్చి చంపిన ఘటనకు ప్రతీకారంగా, ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ ఈ ఆపరేషన్‌కు మహిళల సౌభాగ్యాన్ని సూచించే 'సిందూర్' అని పేరు పెట్టినట్లు సమాచారం.

అయితే, భారత సైన్యం ఇలాంటి సాహసోపేతమైన ఆపరేషన్లు చేపట్టడం ఇదే మొదటిసారి కాదు. గతంలోనూ అనేక క్లిష్టమైన పరిస్థితుల్లో దేశ రక్షణ కోసం పలు కీలక సైనిక చర్యలు చేపట్టింది. వాటిలో కొన్ని ముఖ్యమైనవి:

ఆపరేషన్ బందర్ (బాలాకోట్ వైమానిక దాడులు, 2019)
2019 ఫిబ్రవరిలో జమ్మూ కాశ్మీర్‌లోని పుల్వామాలో జైషే మహ్మద్ ఉగ్రవాది ఆత్మాహుతి దాడిలో 40 మంది సీఆర్పీఎఫ్ జవాన్లు వీరమరణం పొందారు. దీనికి ప్రతీకారంగా 13 రోజుల తర్వాత, భారత వైమానిక దళం 'ఆపరేషన్ బందర్' పేరుతో పాకిస్థాన్‌లోని బాలాకోట్‌లోని జైషే ఉగ్రవాద శిక్షణ శిబిరాలపై వైమానిక దాడులు నిర్వహించింది. 1971 యుద్ధం తర్వాత భారత్ సరిహద్దులు దాటి వైమానిక దాడులు చేయడం ఇదే తొలిసారి.

యూరి సర్జికల్ స్ట్రైక్స్ (2016)
2016లో బారాముల్లా జిల్లాలోని యూరి ఆర్మీ బేస్‌పై జైషే ఉగ్రవాదులు జరిపిన దాడిలో 19 మంది సైనికులు అమరులయ్యారు. దీనికి ప్రతిగా, భారత సైన్యం నియంత్రణ రేఖ దాటి పాక్ ఆక్రమిత కాశ్మీర్‌లోని ఉగ్రవాద శిబిరాలను ధ్వంసం చేసింది. దీనికి అధికారికంగా పేరు పెట్టనప్పటికీ, "యూరి సర్జికల్ స్ట్రైక్స్"గా ఇది ప్రసిద్ధి చెందింది. ఈ ఆపరేషన్‌లో భారత సైనికులకు ఎలాంటి ప్రాణనష్టం జరగకపోవడం విశేషం.

ఆపరేషన్ విజయ్, సఫేద్ సాగర్ - కార్గిల్ యుద్ధం (1999)
1999 కార్గిల్ యుద్ధ సమయంలో, పాక్ ఆక్రమిత ప్రాంతాలను తిరిగి స్వాధీనం చేసుకోవడానికి భారత సైన్యం 'ఆపరేషన్ విజయ్' చేపట్టింది. ఇదే సమయంలో భారత వైమానిక దళం 'ఆపరేషన్ సఫేద్ సాగర్' ద్వారా పాక్ సైనికులను తరిమికొట్టింది. 1971 తర్వాత వైమానిక దళం ఇంత పెద్ద ఎత్తున పాల్గొనడం ఇదే తొలిసారి. ఈ రెండు ఆపరేషన్లు విజయవంతమయ్యాయి.

ఆపరేషన్ మేఘదూత్ (సియాచిన్, 1984)
1984లో సియాచిన్ గ్లేసియర్‌పై నియంత్రణ కోసం భారత్ 'ఆపరేషన్ మేఘదూత్' చేపట్టింది. పాకిస్థాన్ 'ఆపరేషన్ అబాబీల్' కు ప్రతిస్పందనగా, భారత దళాలు వ్యూహాత్మక శిఖరాలను స్వాధీనం చేసుకున్నాయి. ఈ ఆపరేషన్ ఇప్పటికీ కొనసాగుతోందని చెప్పవచ్చు, ఎందుకంటే భారత్ అక్కడ సైనిక ఉనికిని కొనసాగిస్తోంది.

ఆపరేషన్ కాక్టస్ లిల్లీ, ట్రైడెంట్, పైథాన్ - 1971 యుద్ధం
1971 యుద్ధంలో 'ఆపరేషన్ కాక్టస్ లిల్లీ' ద్వారా భారత దళాలు మేఘనా నదిని దాటి ఢాకాను చుట్టుముట్టడంలో కీలక పాత్ర పోషించాయి. 'ఆపరేషన్ ట్రైడెంట్', 'ఆపరేషన్ పైథాన్' నౌకాదళ ఆపరేషన్లు. తొలిసారిగా యాంటీ-షిప్ మిస్సైళ్లను ఉపయోగించి కరాచీ పోర్టులోని పాక్ నౌకలను, ఇంధన నిల్వలను ధ్వంసం చేశారు.

ఆపరేషన్ రిడిల్, అబ్లేజ్ - 1965 యుద్ధం 
1965లో పాకిస్థాన్ నియంత్రణ రేఖ దాటినప్పుడు, భారత సైన్యం 'ఆపరేషన్ రిడిల్' ద్వారా లాహోర్, కసూర్ లక్ష్యంగా దాడులు చేసింది. అంతకుముందు, 'ఆపరేషన్ అబ్లేజ్' ద్వారా గుజరాత్, రాణ్ ఆఫ్ కచ్ ప్రాంతంలో సైన్యాన్ని వేగంగా సమీకరించింది.

ఇలా, భారత సైనిక దళాలు దేశ సార్వభౌమత్వాన్ని కాపాడటానికి, ఉగ్రవాదాన్ని ఎదుర్కోవడానికి ఎప్పటికప్పుడు తమ శక్తిసామర్థ్యాలను ప్రదర్శిస్తూనే ఉన్నాయి. 'ఆపరేషన్ సిందూర్' ఈ కోవలోనిదే.