Complete Blood Count: రక్త పరీక్ష నివేదికలో ఏది దేన్ని సూచిస్తుంది?
- సాధారణ రక్త పరీక్ష కంప్లీట్ బ్లడ్ కౌంట్ (సీబీసీ)
- శరీరానికి ఆక్సిజన్ అందించే హిమోగ్లోబిన్
- ఇన్ఫెక్షన్లతో పోరాడే తెల్ల రక్త కణాలు
- రక్తం గడ్డకట్టడానికి సాయపడే ప్లేట్లెట్స్
- విలువల హెచ్చుతగ్గులు అనారోగ్యానికి సంకేతం
- సొంత వైద్యం వద్దు, డాక్టర్ సలహా తప్పనిసరి
సాధారణంగా జ్వరం వచ్చినా, నీరసంగా ఉన్నా డాక్టర్ వెంటనే రాసే పరీక్ష ‘కంప్లీట్ బ్లడ్ కౌంట్’ (సీబీసీ). చేతికి రిపోర్ట్ రాగానే అందులోని అంకెలు, వైద్య పరిభాష చూసి చాలామందిలో ఆందోళన మొదలవుతుంది. ఏ విలువ పెరిగింది, ఏది తగ్గింది అంటూ కంగారు పడుతుంటారు. అయితే, సీబీసీ రిపోర్ట్ అనేది మన శరీర ఆరోగ్య పరిస్థితిని తెలిపే ఒక స్కోర్కార్డ్ లాంటిది. అందులోని ముఖ్యమైన అంశాలను అర్థం చేసుకుంటే అనవసరమైన భయాలను దూరం చేసుకోవచ్చు. మన ఆరోగ్యం గురించి మనమే ఒక ప్రాథమిక అవగాహనకు రావచ్చు.
శరీరానికి ఇంధనం - హిమోగ్లోబిన్, ఎర్ర రక్త కణాలు
మన శరీరంలోని ప్రతి అవయవానికి ప్రాణవాయువు (ఆక్సిజన్) అందాలంటే హిమోగ్లోబిన్ (Hb) చాలా ముఖ్యం. ఇది ఎర్ర రక్త కణాలలో (RBCs) ఉండే ఒక ప్రోటీన్. ఊపిరితిత్తుల నుంచి ఆక్సిజన్ను మోసుకెళ్లి శరీరంలోని అన్ని భాగాలకు చేరవేసే కీలకమైన పని దీనిదే. సాధారణంగా పురుషుల్లో దీని స్థాయి 13-17 g/dL, మహిళల్లో 12-15 g/dL మధ్య ఉంటుంది. హిమోగ్లోబిన్ తగ్గితే దాన్ని రక్తహీనత (అనీమియా) అంటారు. దీనివల్ల తీవ్రమైన నీరసం, ఆయాసం, పాలిపోయినట్లు కనిపించడం వంటి లక్షణాలు కనిపిస్తాయి. ఐరన్, విటమిన్ B12 లోపాలు దీనికి ప్రధాన కారణాలు. రిపోర్టులో MCV, MCH, MCHC వంటి విలువలు ఎర్ర రక్త కణాల పరిమాణం, వాటిలో హిమోగ్లోబిన్ సాంద్రతను సూచిస్తాయి. వీటి ఆధారంగా ఎలాంటి రక్తహీనతో వైద్యులు నిర్ధారిస్తారు. ఇక హెమటోక్రిట్ (HCT) రక్తంలో ఎర్ర రక్త కణాల శాతాన్ని తెలియజేస్తుంది. ఇది తగ్గినా రక్తహీనతగా పరిగణిస్తారు.
శరీర రక్షణ వ్యవస్థ - తెల్ల రక్త కణాలు
తెల్ల రక్త కణాలను (WBCs) మన శరీర సైన్యం అని చెప్పవచ్చు. బయట నుంచి దాడి చేసే ఇన్ఫెక్షన్లు, బ్యాక్టీరియా, వైరస్లతో పోరాడే సైనికులివే. సాధారణంగా వీటి సంఖ్య 4,000 నుంచి 11,000 సెల్స్/మైక్రోలీటర్ వరకు ఉంటుంది. శరీరంలో ఏదైనా ఇన్ఫెక్షన్ చేరినప్పుడు ఈ సైన్యం రంగంలోకి దిగుతుంది, దాంతో వాటి సంఖ్య ఒక్కసారిగా పెరుగుతుంది. జ్వరం, ఇన్ఫ్లమేషన్ వంటి సమస్యలు ఉన్నప్పుడు WBC కౌంట్ ఎక్కువగా కనిపిస్తుంది. కొన్నిసార్లు వైరల్ జ్వరాలు, టైఫాయిడ్ వంటి సమస్యలు వచ్చినప్పుడు లేదా కొన్ని రకాల మందులు వాడినప్పుడు వీటి సంఖ్య సాధారణ స్థాయి కంటే పడిపోతుంది.
రక్తస్రావాన్ని ఆపే కీలక ప్లేయర్లు - ప్లేట్లెట్స్
శరీరానికి ఎక్కడైనా గాయం తగిలినప్పుడు రక్తం ఆగకుండా పోకుండా గడ్డకట్టించి, రక్తస్రావాన్ని ఆపడంలో ప్లేట్లెట్స్ కీలకపాత్ర పోషిస్తాయి. ఇవి చాలా చిన్న కణాలు. సాధారణంగా ఒక వ్యక్తిలో వీటి సంఖ్య 1.5 లక్షల నుంచి 4.5 లక్షల వరకు ఉంటుంది. డెంగ్యూ జ్వరం వచ్చినప్పుడు ప్లేట్లెట్ల సంఖ్య వేగంగా పడిపోవడం మనం గమనిస్తూ ఉంటాం. కొన్ని వైరల్ ఇన్ఫెక్షన్లు, రోగనిరోధక సమస్యల వల్ల కూడా వీటి సంఖ్య తగ్గుతుంది. ప్లేట్లెట్లు మరీ తక్కువగా పడిపోతే అంతర్గత రక్తస్రావం అయ్యే ప్రమాదం ఉంటుంది.
గమనించాల్సిన ముఖ్య విషయం
సీబీసీ రిపోర్టులోని ఒకటి రెండు విలువలు సాధారణ శ్రేణి కంటే కొద్దిగా అటూఇటూగా ఉన్నంత మాత్రాన భయపడాల్సిన అవసరం లేదు. డీహైడ్రేషన్, ఒత్తిడి, నిద్రలేమి, రక్తం శాంపిల్ తీసిన విధానం వంటి అంశాలు కూడా ఈ విలువలపై ప్రభావం చూపుతాయి. అందుకే, రిపోర్ట్ చూడగానే స్వీయ నిర్ధారణకు రాకుండా తప్పనిసరిగా వైద్యుడిని సంప్రదించాలి. మీ లక్షణాలు, రిపోర్టులోని అన్ని విలువలను కలిపి పరిశీలించి వారే సరైన నిర్ధారణకు వస్తారు. ఈ రిపోర్ట్ మీ ఆరోగ్యాన్ని అంచనా వేయడానికి ఒక ముఖ్యమైన సాధనం మాత్రమే.
శరీరానికి ఇంధనం - హిమోగ్లోబిన్, ఎర్ర రక్త కణాలు
మన శరీరంలోని ప్రతి అవయవానికి ప్రాణవాయువు (ఆక్సిజన్) అందాలంటే హిమోగ్లోబిన్ (Hb) చాలా ముఖ్యం. ఇది ఎర్ర రక్త కణాలలో (RBCs) ఉండే ఒక ప్రోటీన్. ఊపిరితిత్తుల నుంచి ఆక్సిజన్ను మోసుకెళ్లి శరీరంలోని అన్ని భాగాలకు చేరవేసే కీలకమైన పని దీనిదే. సాధారణంగా పురుషుల్లో దీని స్థాయి 13-17 g/dL, మహిళల్లో 12-15 g/dL మధ్య ఉంటుంది. హిమోగ్లోబిన్ తగ్గితే దాన్ని రక్తహీనత (అనీమియా) అంటారు. దీనివల్ల తీవ్రమైన నీరసం, ఆయాసం, పాలిపోయినట్లు కనిపించడం వంటి లక్షణాలు కనిపిస్తాయి. ఐరన్, విటమిన్ B12 లోపాలు దీనికి ప్రధాన కారణాలు. రిపోర్టులో MCV, MCH, MCHC వంటి విలువలు ఎర్ర రక్త కణాల పరిమాణం, వాటిలో హిమోగ్లోబిన్ సాంద్రతను సూచిస్తాయి. వీటి ఆధారంగా ఎలాంటి రక్తహీనతో వైద్యులు నిర్ధారిస్తారు. ఇక హెమటోక్రిట్ (HCT) రక్తంలో ఎర్ర రక్త కణాల శాతాన్ని తెలియజేస్తుంది. ఇది తగ్గినా రక్తహీనతగా పరిగణిస్తారు.
శరీర రక్షణ వ్యవస్థ - తెల్ల రక్త కణాలు
తెల్ల రక్త కణాలను (WBCs) మన శరీర సైన్యం అని చెప్పవచ్చు. బయట నుంచి దాడి చేసే ఇన్ఫెక్షన్లు, బ్యాక్టీరియా, వైరస్లతో పోరాడే సైనికులివే. సాధారణంగా వీటి సంఖ్య 4,000 నుంచి 11,000 సెల్స్/మైక్రోలీటర్ వరకు ఉంటుంది. శరీరంలో ఏదైనా ఇన్ఫెక్షన్ చేరినప్పుడు ఈ సైన్యం రంగంలోకి దిగుతుంది, దాంతో వాటి సంఖ్య ఒక్కసారిగా పెరుగుతుంది. జ్వరం, ఇన్ఫ్లమేషన్ వంటి సమస్యలు ఉన్నప్పుడు WBC కౌంట్ ఎక్కువగా కనిపిస్తుంది. కొన్నిసార్లు వైరల్ జ్వరాలు, టైఫాయిడ్ వంటి సమస్యలు వచ్చినప్పుడు లేదా కొన్ని రకాల మందులు వాడినప్పుడు వీటి సంఖ్య సాధారణ స్థాయి కంటే పడిపోతుంది.
రక్తస్రావాన్ని ఆపే కీలక ప్లేయర్లు - ప్లేట్లెట్స్
శరీరానికి ఎక్కడైనా గాయం తగిలినప్పుడు రక్తం ఆగకుండా పోకుండా గడ్డకట్టించి, రక్తస్రావాన్ని ఆపడంలో ప్లేట్లెట్స్ కీలకపాత్ర పోషిస్తాయి. ఇవి చాలా చిన్న కణాలు. సాధారణంగా ఒక వ్యక్తిలో వీటి సంఖ్య 1.5 లక్షల నుంచి 4.5 లక్షల వరకు ఉంటుంది. డెంగ్యూ జ్వరం వచ్చినప్పుడు ప్లేట్లెట్ల సంఖ్య వేగంగా పడిపోవడం మనం గమనిస్తూ ఉంటాం. కొన్ని వైరల్ ఇన్ఫెక్షన్లు, రోగనిరోధక సమస్యల వల్ల కూడా వీటి సంఖ్య తగ్గుతుంది. ప్లేట్లెట్లు మరీ తక్కువగా పడిపోతే అంతర్గత రక్తస్రావం అయ్యే ప్రమాదం ఉంటుంది.
గమనించాల్సిన ముఖ్య విషయం
సీబీసీ రిపోర్టులోని ఒకటి రెండు విలువలు సాధారణ శ్రేణి కంటే కొద్దిగా అటూఇటూగా ఉన్నంత మాత్రాన భయపడాల్సిన అవసరం లేదు. డీహైడ్రేషన్, ఒత్తిడి, నిద్రలేమి, రక్తం శాంపిల్ తీసిన విధానం వంటి అంశాలు కూడా ఈ విలువలపై ప్రభావం చూపుతాయి. అందుకే, రిపోర్ట్ చూడగానే స్వీయ నిర్ధారణకు రాకుండా తప్పనిసరిగా వైద్యుడిని సంప్రదించాలి. మీ లక్షణాలు, రిపోర్టులోని అన్ని విలువలను కలిపి పరిశీలించి వారే సరైన నిర్ధారణకు వస్తారు. ఈ రిపోర్ట్ మీ ఆరోగ్యాన్ని అంచనా వేయడానికి ఒక ముఖ్యమైన సాధనం మాత్రమే.
