Noor Inayat Khan: టిప్పు సుల్తాన్ వంశస్థురాలికి ఫ్రాన్స్ అరుదైన గౌరవం.. పోస్టల్ స్టాంప్ విడుదల
- టిప్పు సుల్తాన్ వంశస్థురాలు నూర్ ఇనాయత్ ఖాన్కు ఫ్రాన్స్ అరుదైన గౌరవం
- రెండో ప్రపంచ యుద్ధంలో ఆమె సేవలకు గుర్తుగా పోస్టల్ స్టాంప్ విడుదల
- ఈ గౌరవం పొందిన ఏకైక భారత సంతతి మహిళగా గుర్తింపు
- ఫ్రాన్స్, బ్రిటన్ తర్వాత భారత్ కూడా ఆమెను గౌరవించాలని విజ్ఞప్తి
రెండో ప్రపంచ యుద్ధంలో నాజీ జర్మనీపై పోరాడిన వీరవనిత, 18వ శతాబ్దపు మైసూరు పాలకుడు టిప్పు సుల్తాన్ వంశస్థురాలు నూర్ ఇనాయత్ ఖాన్కు ఫ్రాన్స్ అరుదైన గౌరవాన్ని అందించింది. బ్రిటిష్ రహస్య ఏజెంట్గా ఆమె అందించిన సేవలకు గుర్తుగా ఫ్రాన్స్ తపాలా సంస్థ 'లా పోస్ట్' ఆమెపై స్మారక పోస్టల్ స్టాంప్ను విడుదల చేసింది. ఈ గౌరవం పొందిన ఏకైక భారత సంతతి మహిళగా ఆమె చరిత్రలో నిలిచారు.
రెండో ప్రపంచ యుద్ధం ముగిసి 80 ఏళ్లు పూర్తయిన సందర్భంగా, నాజీలకు వ్యతిరేకంగా పోరాడిన 'ఫిగర్స్ ఆఫ్ ది రెసిస్టెన్స్' పేరుతో ఫ్రాన్స్ ప్రభుత్వం డజనుకు పైగా యుద్ధ వీరుల చిత్రాలతో స్టాంపులను విడుదల చేసింది. అందులో నూర్ ఇనాయత్ ఖాన్కు చోటు కల్పించింది. బ్రిటీష్ మహిళల వైమానిక దళ (డబ్ల్యూఏఏఎఫ్) యూనిఫాంలో ఉన్న ఆమె ఫోటోను ఈ స్టాంప్పై ముద్రించారు.
ఈ పరిణామంపై నూర్ జీవిత చరిత్ర 'స్పై ప్రిన్సెస్' రచయిత్రి శ్రాబణి బసు హర్షం వ్యక్తం చేశారు. "ఫాసిజానికి వ్యతిరేకంగా నూర్ తన ప్రాణాలను త్యాగం చేశారు. ఆమె పారిస్లో పెరిగారు. ఇప్పుడు ఫ్రాన్స్ ప్రజలు ఆమె ముఖచిత్రంతో ఉన్న స్టాంపును ఉపయోగించడం గొప్ప విషయం. బ్రిటన్, ఫ్రాన్స్ ఆమెను గౌరవించాయి. ఇప్పుడు ఆమె పూర్వీకుల దేశమైన భారత్ కూడా ఒక పోస్టల్ స్టాంప్తో ఆమెను గౌరవించాల్సిన సమయం వచ్చింది" అని ఆమె అభిప్రాయపడ్డారు.
భారత సూఫీ యోగి అయిన తండ్రికి, అమెరికన్ తల్లికి 1914లో మాస్కోలో నూర్ జన్మించారు. కుటుంబం పారిస్లో స్థిరపడింది. రెండో ప్రపంచ యుద్ధ సమయంలో ఫ్రాన్స్ను జర్మనీ ఆక్రమించడంతో వారు ఇంగ్లండ్కు పారిపోయారు. అక్కడ ఆమె బ్రిటిష్ రహస్య గూఢచార సంస్థ 'స్పెషల్ ఆపరేషన్స్ ఎగ్జిక్యూటివ్' (ఎస్వోఈ)లో చేరారు. ఆక్రమిత ఫ్రాన్స్లోకి ప్రవేశించిన మొట్టమొదటి మహిళా రేడియో ఆపరేటర్గా ఆమె పనిచేశారు. 1943లో నాజీలకు పట్టుబడగా, తీవ్రంగా హింసించి, 1944 సెప్టెంబర్ 13న కేవలం 30 ఏళ్ల వయసులో డాచౌ కాన్సంట్రేషన్ క్యాంపులో ఆమె ప్రాణాలు తీశారు.
ఆమె ధైర్యసాహసాలకు గుర్తింపుగా, ఫ్రాన్స్ అత్యున్నత పౌర పురస్కారం 'క్రోయిక్స్ డి గెర్రే', బ్రిటన్ మరణానంతరం 'జార్జ్ క్రాస్' అవార్డులను ప్రదానం చేశాయి.
రెండో ప్రపంచ యుద్ధం ముగిసి 80 ఏళ్లు పూర్తయిన సందర్భంగా, నాజీలకు వ్యతిరేకంగా పోరాడిన 'ఫిగర్స్ ఆఫ్ ది రెసిస్టెన్స్' పేరుతో ఫ్రాన్స్ ప్రభుత్వం డజనుకు పైగా యుద్ధ వీరుల చిత్రాలతో స్టాంపులను విడుదల చేసింది. అందులో నూర్ ఇనాయత్ ఖాన్కు చోటు కల్పించింది. బ్రిటీష్ మహిళల వైమానిక దళ (డబ్ల్యూఏఏఎఫ్) యూనిఫాంలో ఉన్న ఆమె ఫోటోను ఈ స్టాంప్పై ముద్రించారు.
ఈ పరిణామంపై నూర్ జీవిత చరిత్ర 'స్పై ప్రిన్సెస్' రచయిత్రి శ్రాబణి బసు హర్షం వ్యక్తం చేశారు. "ఫాసిజానికి వ్యతిరేకంగా నూర్ తన ప్రాణాలను త్యాగం చేశారు. ఆమె పారిస్లో పెరిగారు. ఇప్పుడు ఫ్రాన్స్ ప్రజలు ఆమె ముఖచిత్రంతో ఉన్న స్టాంపును ఉపయోగించడం గొప్ప విషయం. బ్రిటన్, ఫ్రాన్స్ ఆమెను గౌరవించాయి. ఇప్పుడు ఆమె పూర్వీకుల దేశమైన భారత్ కూడా ఒక పోస్టల్ స్టాంప్తో ఆమెను గౌరవించాల్సిన సమయం వచ్చింది" అని ఆమె అభిప్రాయపడ్డారు.
భారత సూఫీ యోగి అయిన తండ్రికి, అమెరికన్ తల్లికి 1914లో మాస్కోలో నూర్ జన్మించారు. కుటుంబం పారిస్లో స్థిరపడింది. రెండో ప్రపంచ యుద్ధ సమయంలో ఫ్రాన్స్ను జర్మనీ ఆక్రమించడంతో వారు ఇంగ్లండ్కు పారిపోయారు. అక్కడ ఆమె బ్రిటిష్ రహస్య గూఢచార సంస్థ 'స్పెషల్ ఆపరేషన్స్ ఎగ్జిక్యూటివ్' (ఎస్వోఈ)లో చేరారు. ఆక్రమిత ఫ్రాన్స్లోకి ప్రవేశించిన మొట్టమొదటి మహిళా రేడియో ఆపరేటర్గా ఆమె పనిచేశారు. 1943లో నాజీలకు పట్టుబడగా, తీవ్రంగా హింసించి, 1944 సెప్టెంబర్ 13న కేవలం 30 ఏళ్ల వయసులో డాచౌ కాన్సంట్రేషన్ క్యాంపులో ఆమె ప్రాణాలు తీశారు.
ఆమె ధైర్యసాహసాలకు గుర్తింపుగా, ఫ్రాన్స్ అత్యున్నత పౌర పురస్కారం 'క్రోయిక్స్ డి గెర్రే', బ్రిటన్ మరణానంతరం 'జార్జ్ క్రాస్' అవార్డులను ప్రదానం చేశాయి.
