Leena Metlege Diab: కెనడా కీలక నిర్ణయం... భారత సంతతి కుటుంబాలకు భారీ ఊరట!
- కెనడా పౌరసత్వ నిబంధనలలో కీలక మార్పులు
- భారత సంతతితో పాటు వేలాది కుటుంబాలకు లబ్ధి
- విదేశాల్లో పుట్టిన తల్లిదండ్రుల పిల్లలకు పౌరసత్వం కల్పించే కొత్త రూల్
- కనీసం 1095 రోజులు కెనడాలో నివసించిన వారికి వర్తించే నిబంధన
- రాజ్యాంగ విరుద్ధమని కోర్టు తీర్పుతో పాత చట్టానికి సవరణలు
కెనడా ప్రభుత్వం తమ పౌరసత్వ నిబంధనలను సవరించే దిశగా కీలక నిర్ణయం తీసుకుంది. ఈ మార్పుల వల్ల విదేశాల్లో జన్మించిన కెనడియన్లకు, ముఖ్యంగా వేలాది భారత సంతతి కుటుంబాలకు భారీ ప్రయోజనం చేకూరనుంది. పౌరసత్వ చట్టంలోని దీర్ఘకాలిక సమస్యలను పరిష్కరించేందుకు ఉద్దేశించిన ‘బిల్ సి-3’ను ప్రభుత్వం ప్రవేశపెట్టింది. ఈ కొత్త నిబంధనల ద్వారా విదేశాల్లో జన్మించిన లేదా దత్తత తీసుకున్న పిల్లలున్న కుటుంబాలకు న్యాయం జరుగుతుందని కెనడా ఇమ్మిగ్రేషన్ మంత్రి లీనా మెట్లెజ్ డియాబ్ తెలిపారు.
ఈ సందర్భంగా మంత్రి లీనా మెట్లెజ్ మాట్లాడుతూ, “గత చట్టాల వల్ల పౌరసత్వానికి దూరమైన వారికి ఈ బిల్లు తిరిగి ఆ హక్కును కల్పిస్తుంది. ఆధునిక కుటుంబాలు నివసించే విధానాలకు అనుగుణంగా భవిష్యత్తు కోసం స్పష్టమైన నియమాలను నిర్దేశిస్తుంది. ఈ మార్పులు కెనడా పౌరసత్వాన్ని మరింత బలోపేతం చేస్తాయి, పరిరక్షిస్తాయి” అని వివరించారు. ఈ సంస్కరణలను కెనడియన్ ఇమ్మిగ్రేషన్ లాయర్స్ అసోసియేషన్ (CILA) కూడా స్వాగతించింది.
ఏమిటీ సమస్య? ఏమిటీ పరిష్కారం?
2009లో కెనడా ప్రభుత్వం ‘ఫస్ట్ జనరేషన్ లిమిట్’ అనే నిబంధనను ప్రవేశపెట్టింది. దీని ప్రకారం, కెనడాలో పుట్టని ఒక కెనడియన్ పౌరుడు, తమకు విదేశాల్లో పుట్టిన పిల్లలకు పౌరసత్వాన్ని నేరుగా అందించలేరు. తల్లిదండ్రులలో కనీసం ఒకరైనా కెనడాలో జన్మించి లేదా సహజసిద్ధంగా పౌరసత్వం పొంది ఉండాలనే షరతు ఉండేది. దీనివల్ల చాలా మంది తమను తాము కెనడియన్లుగా భావించినప్పటికీ, చట్టపరంగా పౌరసత్వానికి దూరమయ్యారు. వీరిని తరచూ “లాస్ట్ కెనడియన్స్” (కోల్పోయిన కెనడియన్లు) అని పిలిచేవారు.
అయితే, 2023 డిసెంబర్లో అంటారియో సుపీరియర్ కోర్టు ఈ నిబంధన రాజ్యాంగ విరుద్ధమని చారిత్రాత్మక తీర్పు ఇచ్చింది. ఫెడరల్ ప్రభుత్వం ఈ తీర్పును గౌరవిస్తూ అప్పీల్కు వెళ్లకూడదని నిర్ణయించుకుంది. దీని ఫలితమే తాజా బిల్లు.
కొత్త బిల్లు ప్రకారం, “సబ్స్టాన్షియల్ కనెక్షన్ టెస్ట్” (గణనీయమైన అనుబంధాన్ని నిరూపించే పరీక్ష) అనే కొత్త నిబంధనను చేర్చారు. దీని కింద, కెనడాలో పుట్టకపోయినా పౌరసత్వం కలిగిన తల్లి లేదా తండ్రి, తమ పిల్లల జననం లేదా దత్తతకు ముందు కనీసం 1,095 రోజులు (సుమారు 3 సంవత్సరాలు) కెనడాలో నివసించినట్లు నిరూపించుకుంటే, తమ పిల్లలకు పౌరసత్వాన్ని అందించవచ్చు. అమెరికా, యునైటెడ్ కింగ్డమ్, ఆస్ట్రేలియా వంటి దేశాలలో ఇప్పటికే ఇలాంటి నిబంధనలు అమలులో ఉన్నాయి.
ఈ మార్పులను అమలు చేయడానికి ఇమ్మిగ్రేషన్, రెఫ్యూజీస్ అండ్ సిటిజన్షిప్ కెనడా (IRCC) విభాగానికి కోర్టు జనవరి 2026 వరకు గడువు ఇచ్చింది. ఈ ప్రక్రియ ప్రారంభమైన తర్వాత పౌరసత్వం కోసం దరఖాస్తులు వెల్లువెత్తుతాయని ఇమ్మిగ్రేషన్ న్యాయవాదులు అంచనా వేస్తున్నారు. 1947 నాటి పౌరసత్వ చట్టం మొదలుకొని అనేక మార్పుల కారణంగా పౌరసత్వాన్ని కోల్పోయిన వారికి ఈ సంస్కరణలు గొప్ప ఊరటను అందిస్తున్నాయి.
ఈ సందర్భంగా మంత్రి లీనా మెట్లెజ్ మాట్లాడుతూ, “గత చట్టాల వల్ల పౌరసత్వానికి దూరమైన వారికి ఈ బిల్లు తిరిగి ఆ హక్కును కల్పిస్తుంది. ఆధునిక కుటుంబాలు నివసించే విధానాలకు అనుగుణంగా భవిష్యత్తు కోసం స్పష్టమైన నియమాలను నిర్దేశిస్తుంది. ఈ మార్పులు కెనడా పౌరసత్వాన్ని మరింత బలోపేతం చేస్తాయి, పరిరక్షిస్తాయి” అని వివరించారు. ఈ సంస్కరణలను కెనడియన్ ఇమ్మిగ్రేషన్ లాయర్స్ అసోసియేషన్ (CILA) కూడా స్వాగతించింది.
ఏమిటీ సమస్య? ఏమిటీ పరిష్కారం?
2009లో కెనడా ప్రభుత్వం ‘ఫస్ట్ జనరేషన్ లిమిట్’ అనే నిబంధనను ప్రవేశపెట్టింది. దీని ప్రకారం, కెనడాలో పుట్టని ఒక కెనడియన్ పౌరుడు, తమకు విదేశాల్లో పుట్టిన పిల్లలకు పౌరసత్వాన్ని నేరుగా అందించలేరు. తల్లిదండ్రులలో కనీసం ఒకరైనా కెనడాలో జన్మించి లేదా సహజసిద్ధంగా పౌరసత్వం పొంది ఉండాలనే షరతు ఉండేది. దీనివల్ల చాలా మంది తమను తాము కెనడియన్లుగా భావించినప్పటికీ, చట్టపరంగా పౌరసత్వానికి దూరమయ్యారు. వీరిని తరచూ “లాస్ట్ కెనడియన్స్” (కోల్పోయిన కెనడియన్లు) అని పిలిచేవారు.
అయితే, 2023 డిసెంబర్లో అంటారియో సుపీరియర్ కోర్టు ఈ నిబంధన రాజ్యాంగ విరుద్ధమని చారిత్రాత్మక తీర్పు ఇచ్చింది. ఫెడరల్ ప్రభుత్వం ఈ తీర్పును గౌరవిస్తూ అప్పీల్కు వెళ్లకూడదని నిర్ణయించుకుంది. దీని ఫలితమే తాజా బిల్లు.
కొత్త బిల్లు ప్రకారం, “సబ్స్టాన్షియల్ కనెక్షన్ టెస్ట్” (గణనీయమైన అనుబంధాన్ని నిరూపించే పరీక్ష) అనే కొత్త నిబంధనను చేర్చారు. దీని కింద, కెనడాలో పుట్టకపోయినా పౌరసత్వం కలిగిన తల్లి లేదా తండ్రి, తమ పిల్లల జననం లేదా దత్తతకు ముందు కనీసం 1,095 రోజులు (సుమారు 3 సంవత్సరాలు) కెనడాలో నివసించినట్లు నిరూపించుకుంటే, తమ పిల్లలకు పౌరసత్వాన్ని అందించవచ్చు. అమెరికా, యునైటెడ్ కింగ్డమ్, ఆస్ట్రేలియా వంటి దేశాలలో ఇప్పటికే ఇలాంటి నిబంధనలు అమలులో ఉన్నాయి.
ఈ మార్పులను అమలు చేయడానికి ఇమ్మిగ్రేషన్, రెఫ్యూజీస్ అండ్ సిటిజన్షిప్ కెనడా (IRCC) విభాగానికి కోర్టు జనవరి 2026 వరకు గడువు ఇచ్చింది. ఈ ప్రక్రియ ప్రారంభమైన తర్వాత పౌరసత్వం కోసం దరఖాస్తులు వెల్లువెత్తుతాయని ఇమ్మిగ్రేషన్ న్యాయవాదులు అంచనా వేస్తున్నారు. 1947 నాటి పౌరసత్వ చట్టం మొదలుకొని అనేక మార్పుల కారణంగా పౌరసత్వాన్ని కోల్పోయిన వారికి ఈ సంస్కరణలు గొప్ప ఊరటను అందిస్తున్నాయి.
