Danube River: మహానది అంటే ఇదే... 10 దేశాలు, 4 రాజధానులు గుండా ప్రవహిస్తుంది!
- ప్రపంచంలో 10 దేశాల గుండా ప్రవహించే ఏకైక నది డాన్యూబ్
- వియెన్నా, బుదపెస్ట్ సహా నాలుగు రాజధానులను తాకుతున్న జీవనది
- జర్మనీలో పుట్టి నల్ల సముద్రంలో కలిసే యూరప్లోని రెండో అతిపెద్ద నది
- చరిత్రలో రోమన్, ఒట్టోమన్ సామ్రాజ్యాలకు కీలక సరిహద్దు
- ప్రస్తుతం యూరప్ వాణిజ్యానికి, రవాణాకు ప్రధాన మార్గం
- సంగీతం, సాహిత్యానికి ప్రేరణగా నిలుస్తూ సాంస్కృతిక ఐక్యతకు చిహ్నం
యూరప్లోని అత్యంత కీలకమైన నదుల్లో ఒకటైన డాన్యూబ్, ప్రపంచంలో మరే నదికీ లేని ఓ అరుదైన ఘనతను సొంతం చేసుకుంది. ఈ జీవనది ఏకంగా 10 దేశాల గుండా ప్రవహిస్తూ, నాలుగు దేశాల రాజధానులను తాకుతుంది. జర్మనీ, ఆస్ట్రియా, స్లోవేకియా, హంగేరి, క్రొయేషియా, సెర్బియా, బల్గేరియా, రొమేనియా, మోల్డోవా, ఉక్రెయిన్ దేశాలను చుట్టి వెళ్లే ఈ నది.. వియెన్నా (ఆస్ట్రియా), బ్రాటిస్లావా (స్లోవేకియా), బుదపెస్ట్ (హంగేరి), బెల్గ్రేడ్ (సెర్బియా) రాజధానుల నడిబొడ్డున ప్రవహిస్తుంది. యూరప్లో వోల్గా తర్వాత 2,860 కిలోమీటర్ల పొడవైన రెండో అతిపెద్ద నదిగా ఇది గుర్తింపు పొందింది.
జర్మనీలోని ప్రఖ్యాత బ్లాక్ ఫారెస్ట్ ప్రాంతంలో బ్రెగ్, బ్రిగాచ్ అనే రెండు చిన్న వాగుల కలయికతో డాన్యూబ్ మహానదిగా రూపుదిద్దుకుంటుంది. అక్కడి నుంచి తూర్పు దిశగా తన సుదీర్ఘ ప్రయాణాన్ని మొదలుపెట్టి, పచ్చని పొలాలు, దట్టమైన అడవులు, చారిత్రక నగరాల గుండా సాగి చివరికి నల్ల సముద్రంలో కలుస్తుంది. శతాబ్దాలుగా డాన్యూబ్ నది యూరప్ చరిత్రను, రాజకీయాలను ప్రభావితం చేస్తూ వస్తోంది.
పురాతన కాలంలో ఇది రోమన్ సామ్రాజ్యానికి ఉత్తర సరిహద్దుగా పనిచేసింది. ఈ నదిని ఒక సహజసిద్ధమైన సరిహద్దుగా, రవాణా మార్గంగా రోమన్లు ఉపయోగించుకున్నారు. ఆ తర్వాత ఒట్టోమన్, హాబ్స్బర్గ్ సామ్రాజ్యాల అభివృద్ధిలోనూ డాన్యూబ్ కీలక పాత్ర పోషించింది. ఆ కాలంలో నదీ తీరంలో నిర్మించిన కోటలు, కట్టడాలు నేటికీ చెక్కుచెదరకుండా దాని చారిత్రక ప్రాముఖ్యతకు సాక్ష్యంగా నిలుస్తున్నాయి.
ఆధునిక కాలంలో డాన్యూబ్ యూరప్ వాణిజ్యానికి జీవనాడిగా మారింది. 17వ శతాబ్దం నుంచే దేశాల మధ్య వాణిజ్య ఒప్పందాలు జరిగాయి. 1948లో ఏర్పాటైన డాన్యూబ్ కమిషన్, ఈ నదిపై స్వేచ్ఛా నౌకాయానానికి హామీ ఇస్తుంది. మెయిన్-డాన్యూబ్ కాలువ నిర్మాణం పూర్తయ్యాక, రైన్ నదికి అనుసంధానమై పశ్చిమ యూరప్ నుంచి నల్ల సముద్రం వరకు నిరంతరాయ జల రవాణా సాధ్యమైంది. రొమేనియా, సెర్బియా మధ్య నిర్మించిన ఐరన్ గేట్ డ్యామ్ వంటి ప్రాజెక్టుల ద్వారా జల విద్యుత్ కూడా ఉత్పత్తి అవుతోంది.
డాన్యూబ్ ప్రవాహం కేవలం ప్రధాన కాలువకే పరిమితం కాదు. దీని బేసిన్ సుమారు 8,17,000 చదరపు కిలోమీటర్ల మేర విస్తరించి ఉంది. 300కు పైగా ఉపనదులు దీనిలో కలుస్తాయి. నల్ల సముద్రంలో కలిసే ముందు రొమేనియా, ఉక్రెయిన్ సరిహద్దుల్లో ఏర్పడిన డాన్యూబ్ డెల్టా, యునెస్కో గుర్తింపు పొందిన అద్భుతమైన జీవవైవిధ్య ప్రాంతం. అయితే, పారిశ్రామిక, వ్యవసాయ కాలుష్యం ఈ నదికి పెనుసవాలుగా మారింది. పర్యావరణ పరిరక్షణ కార్యక్రమాల ద్వారా దీని పూర్వ వైభవాన్ని తీసుకువచ్చే ప్రయత్నాలు జరుగుతున్నాయి.
భౌగోళికంగా, ఆర్థికంగానే కాకుండా సాంస్కృతికంగా కూడా డాన్యూబ్ తనదైన ముద్ర వేసింది. ప్రఖ్యాత సంగీత దర్శకుడు జోహాన్ స్ట్రాస్ స్వరపరిచిన 'ది బ్లూ డాన్యూబ్' వాల్ట్జ్ ప్రపంచవ్యాప్తంగా ప్రసిద్ధి చెందింది. సరిహద్దులు, భాషలు, సంస్కృతులను అధిగమించి యూరప్ను ఏకతాటిపై నిలిపే శాశ్వత బంధంగా డాన్యూబ్ నిలుస్తోందని చెప్పవచ్చు.
జర్మనీలోని ప్రఖ్యాత బ్లాక్ ఫారెస్ట్ ప్రాంతంలో బ్రెగ్, బ్రిగాచ్ అనే రెండు చిన్న వాగుల కలయికతో డాన్యూబ్ మహానదిగా రూపుదిద్దుకుంటుంది. అక్కడి నుంచి తూర్పు దిశగా తన సుదీర్ఘ ప్రయాణాన్ని మొదలుపెట్టి, పచ్చని పొలాలు, దట్టమైన అడవులు, చారిత్రక నగరాల గుండా సాగి చివరికి నల్ల సముద్రంలో కలుస్తుంది. శతాబ్దాలుగా డాన్యూబ్ నది యూరప్ చరిత్రను, రాజకీయాలను ప్రభావితం చేస్తూ వస్తోంది.
పురాతన కాలంలో ఇది రోమన్ సామ్రాజ్యానికి ఉత్తర సరిహద్దుగా పనిచేసింది. ఈ నదిని ఒక సహజసిద్ధమైన సరిహద్దుగా, రవాణా మార్గంగా రోమన్లు ఉపయోగించుకున్నారు. ఆ తర్వాత ఒట్టోమన్, హాబ్స్బర్గ్ సామ్రాజ్యాల అభివృద్ధిలోనూ డాన్యూబ్ కీలక పాత్ర పోషించింది. ఆ కాలంలో నదీ తీరంలో నిర్మించిన కోటలు, కట్టడాలు నేటికీ చెక్కుచెదరకుండా దాని చారిత్రక ప్రాముఖ్యతకు సాక్ష్యంగా నిలుస్తున్నాయి.
ఆధునిక కాలంలో డాన్యూబ్ యూరప్ వాణిజ్యానికి జీవనాడిగా మారింది. 17వ శతాబ్దం నుంచే దేశాల మధ్య వాణిజ్య ఒప్పందాలు జరిగాయి. 1948లో ఏర్పాటైన డాన్యూబ్ కమిషన్, ఈ నదిపై స్వేచ్ఛా నౌకాయానానికి హామీ ఇస్తుంది. మెయిన్-డాన్యూబ్ కాలువ నిర్మాణం పూర్తయ్యాక, రైన్ నదికి అనుసంధానమై పశ్చిమ యూరప్ నుంచి నల్ల సముద్రం వరకు నిరంతరాయ జల రవాణా సాధ్యమైంది. రొమేనియా, సెర్బియా మధ్య నిర్మించిన ఐరన్ గేట్ డ్యామ్ వంటి ప్రాజెక్టుల ద్వారా జల విద్యుత్ కూడా ఉత్పత్తి అవుతోంది.
డాన్యూబ్ ప్రవాహం కేవలం ప్రధాన కాలువకే పరిమితం కాదు. దీని బేసిన్ సుమారు 8,17,000 చదరపు కిలోమీటర్ల మేర విస్తరించి ఉంది. 300కు పైగా ఉపనదులు దీనిలో కలుస్తాయి. నల్ల సముద్రంలో కలిసే ముందు రొమేనియా, ఉక్రెయిన్ సరిహద్దుల్లో ఏర్పడిన డాన్యూబ్ డెల్టా, యునెస్కో గుర్తింపు పొందిన అద్భుతమైన జీవవైవిధ్య ప్రాంతం. అయితే, పారిశ్రామిక, వ్యవసాయ కాలుష్యం ఈ నదికి పెనుసవాలుగా మారింది. పర్యావరణ పరిరక్షణ కార్యక్రమాల ద్వారా దీని పూర్వ వైభవాన్ని తీసుకువచ్చే ప్రయత్నాలు జరుగుతున్నాయి.
భౌగోళికంగా, ఆర్థికంగానే కాకుండా సాంస్కృతికంగా కూడా డాన్యూబ్ తనదైన ముద్ర వేసింది. ప్రఖ్యాత సంగీత దర్శకుడు జోహాన్ స్ట్రాస్ స్వరపరిచిన 'ది బ్లూ డాన్యూబ్' వాల్ట్జ్ ప్రపంచవ్యాప్తంగా ప్రసిద్ధి చెందింది. సరిహద్దులు, భాషలు, సంస్కృతులను అధిగమించి యూరప్ను ఏకతాటిపై నిలిపే శాశ్వత బంధంగా డాన్యూబ్ నిలుస్తోందని చెప్పవచ్చు.
