నేపాల్ ప్రభుత్వాన్నే గడగడలాడించిన 36 ఏళ్ల యువనేత.. ఎవరీ సుడాన్ గురుంగ్?
- సోషల్ మీడియాపై నిషేధంతో నేపాల్లో హింస
- జెన్జెడ్ తిరుగుబాటుకు నాయకత్వం వహించిన సుడాన్ గురుంగ్
- ఉద్యమానికి ఊపిరి పోసిన పిలుపు
- పోలీసులు కాల్పులు జరిపినా శాంతియుతంగానే ఉండాలని పిలుపు
- ఆవేశపూరిత ప్రసంగాలు చేయకుండానే ఉద్యమాన్ని ముందుకు నడిపించిన సామాన్యుడు
ప్రభుత్వం విధించిన సోషల్ మీడియా నిషేధంపై నేపాల్ యువతరం రగిలిపోతున్న వేళ వారి ఆందోళనకు, ఆగ్రహానికి ఒక రూపం, ఒక గొంతుక ఆవిర్భవించాయి. ఆయనే సుడాన్ గురుంగ్. కేవలం కొన్ని గంటల్లోనే దేశవ్యాప్తంగా యువతను ఏకతాటిపైకి తెచ్చి, శక్తిమంతమైన ప్రభుత్వాన్ని సైతం దిగివచ్చేలా చేసిన 36 ఏళ్ల సామాజిక కార్యకర్త. నేపాల్లో చెలరేగిన ఈ జెన్-జడ్ తిరుగుబాటుకు సుడాన్ గురుంగ్ ఇప్పుడు ఒక అధినాయకుడిగా, చోదక శక్తిగా నిలిచారు.
సామాన్య కార్యకర్త నుంచి ఉద్యమ నేతగా...
కొన్ని రోజుల క్రితం వరకు సుడాన్ గురుంగ్ పేరు నేపాల్ రాజకీయ వర్గాల్లో అంతగా పరిచయం లేదు. ‘హామీ నేపాల్’ (అంటే ‘మేము నేపాల్’) అనే స్వచ్ఛంద సంస్థ అధ్యక్షుడిగా సామాజిక సేవా కార్యక్రమాలు నిర్వహిస్తూ ఉండేవారు. కానీ, ఈ నెల 4న ప్రభుత్వం సోషల్ మీడియాపై ఉక్కుపాదం మోపడంతో పరిస్థితి ఒక్కసారిగా మారిపోయింది. భావ ప్రకటనా స్వేచ్ఛను హరించడాన్ని నిరసిస్తూ వేలాది మంది యువత అయోమయంలో ఉన్నప్పుడు సుడాన్ గురుంగ్ వారికి ఒక స్పష్టమైన మార్గాన్ని చూపించారు.
ఆ పిలుపే నిరసనల నిప్పు కణిక!
సుడాన్ గురుంగ్ ఇచ్చిన ఒక్క పిలుపు ఈ ఉద్యమానికి ఊపిరి పోసింది. ఆయన చాలా వ్యూహాత్మకంగా వ్యవహరించారు. హింసకు తావులేకుండా, ప్రపంచ దృష్టిని ఆకర్షించేలా తన ప్రణాళికను రచించారు. "మన నిరసన శాంతియుతంగా ఉండాలి. విద్యార్థులంతా తమ స్కూల్ యూనిఫామ్లలో, చేతిలో పుస్తకాలతో పార్లమెంట్ వద్దకు తరలిరండి. మన ఆయుధాలు అక్షరాలు, మన డిమాండ్ ప్రజాస్వామ్యం" అంటూ ఆయన ఇచ్చిన పిలుపు సామాజిక మాధ్యమాల్లో (నిషేధానికి ముందు) దావానలంలా వ్యాపించింది. ఈ పిలుపులోని నిబద్ధత, అహింసా మార్గం యువతను కదిలించింది. వేలాది మంది విద్యార్థులు తమ పాఠశాల దుస్తులతో, పుస్తకాలతో ఖాట్మండు వీధుల్లోకి రావడం ప్రభుత్వానికే కాదు, అంతర్జాతీయ మీడియాకు కూడా ఒక బలమైన సందేశాన్ని పంపింది.
‘నెపో కిడ్’ ప్రచారానికి సారథ్యం
సోషల్ మీడియా నిషేధం అనేది కేవలం పైకి కనిపించే కారణం మాత్రమే. అంతర్లీనంగా రాజకీయ నాయకుల పిల్లలు, వారి విలాసవంతమైన జీవితాలు, అవినీతిపై యువతలో తీవ్రమైన అసంతృప్తి ఉంది. ‘నెపో కిడ్’ (రాజకీయ పలుకుబడితో ఎదిగిన పిల్లలు) అనే హ్యాష్ట్యాగ్తో జరుగుతున్న ప్రచారానికి సుడాన్ గురుంగ్ తన గొంతును జోడించారు. "సామాన్యుడికి ఇంటర్నెట్ దూరం చేసి, మీ పిల్లలు మాత్రం విదేశాల్లో ప్రజాధనంతో సుఖపడతారా?" అని ఆయన సంధించిన ప్రశ్నలు యువతను నేరుగా తాకాయి. దీంతో ఈ ఉద్యమం కేవలం సోషల్ మీడియా పునరుద్ధరణకే పరిమితం కాకుండా, ప్రభుత్వ అవినీతికి వ్యతిరేకంగా రూపుదిద్దుకుంది.
సుడాన్ గురుంగ్ సంప్రదాయ రాజకీయ నాయకుడిలా ఆవేశపూరిత ప్రసంగాలు చేయలేదు. నిశ్శబ్దంగా, దృఢంగా, స్పష్టమైన లక్ష్యంతో యువతను నడిపించారు. ఆయన విధానం వల్లనే అంతర్జాతీయంగా ఈ ఉద్యమానికి మద్దతు పెరిగింది. పోలీసుల కాల్పుల తర్వాత కూడా శాంతియుతంగానే ఉండాలని, రెచ్చగొట్టే చర్యలకు పాల్పడవద్దని ఆయన పదే పదే విజ్ఞప్తి చేశారు.
ప్రభుత్వం దిగివచ్చి నిషేధాన్ని ఎత్తివేసినప్పటికీ సుడాన్ గురుంగ్ నేపాల్ రాజకీయాల్లో ఒక కొత్త అధ్యాయానికి నాంది పలికారు. ఆయన ఇప్పుడు కేవలం ఒక ఎన్జీవో అధ్యక్షుడు కాదు, నేపాల్ యువత ఆకాంక్షలకు, వారి పోరాట స్ఫూర్తికి ఒక ప్రతీక. భవిష్యత్తులో ఆయన రాజకీయ ప్రవేశం చేస్తారా? లేదా? అనేది పక్కన పెడితే నేపాల్ యువతరం తమ హక్కుల కోసం ఎలా పోరాడాలో నేర్పిన ఆధునిక నాయకుడిగా మాత్రం చరిత్రలో నిలిచిపోతారు.
సామాన్య కార్యకర్త నుంచి ఉద్యమ నేతగా...
కొన్ని రోజుల క్రితం వరకు సుడాన్ గురుంగ్ పేరు నేపాల్ రాజకీయ వర్గాల్లో అంతగా పరిచయం లేదు. ‘హామీ నేపాల్’ (అంటే ‘మేము నేపాల్’) అనే స్వచ్ఛంద సంస్థ అధ్యక్షుడిగా సామాజిక సేవా కార్యక్రమాలు నిర్వహిస్తూ ఉండేవారు. కానీ, ఈ నెల 4న ప్రభుత్వం సోషల్ మీడియాపై ఉక్కుపాదం మోపడంతో పరిస్థితి ఒక్కసారిగా మారిపోయింది. భావ ప్రకటనా స్వేచ్ఛను హరించడాన్ని నిరసిస్తూ వేలాది మంది యువత అయోమయంలో ఉన్నప్పుడు సుడాన్ గురుంగ్ వారికి ఒక స్పష్టమైన మార్గాన్ని చూపించారు.
ఆ పిలుపే నిరసనల నిప్పు కణిక!
సుడాన్ గురుంగ్ ఇచ్చిన ఒక్క పిలుపు ఈ ఉద్యమానికి ఊపిరి పోసింది. ఆయన చాలా వ్యూహాత్మకంగా వ్యవహరించారు. హింసకు తావులేకుండా, ప్రపంచ దృష్టిని ఆకర్షించేలా తన ప్రణాళికను రచించారు. "మన నిరసన శాంతియుతంగా ఉండాలి. విద్యార్థులంతా తమ స్కూల్ యూనిఫామ్లలో, చేతిలో పుస్తకాలతో పార్లమెంట్ వద్దకు తరలిరండి. మన ఆయుధాలు అక్షరాలు, మన డిమాండ్ ప్రజాస్వామ్యం" అంటూ ఆయన ఇచ్చిన పిలుపు సామాజిక మాధ్యమాల్లో (నిషేధానికి ముందు) దావానలంలా వ్యాపించింది. ఈ పిలుపులోని నిబద్ధత, అహింసా మార్గం యువతను కదిలించింది. వేలాది మంది విద్యార్థులు తమ పాఠశాల దుస్తులతో, పుస్తకాలతో ఖాట్మండు వీధుల్లోకి రావడం ప్రభుత్వానికే కాదు, అంతర్జాతీయ మీడియాకు కూడా ఒక బలమైన సందేశాన్ని పంపింది.
‘నెపో కిడ్’ ప్రచారానికి సారథ్యం
సోషల్ మీడియా నిషేధం అనేది కేవలం పైకి కనిపించే కారణం మాత్రమే. అంతర్లీనంగా రాజకీయ నాయకుల పిల్లలు, వారి విలాసవంతమైన జీవితాలు, అవినీతిపై యువతలో తీవ్రమైన అసంతృప్తి ఉంది. ‘నెపో కిడ్’ (రాజకీయ పలుకుబడితో ఎదిగిన పిల్లలు) అనే హ్యాష్ట్యాగ్తో జరుగుతున్న ప్రచారానికి సుడాన్ గురుంగ్ తన గొంతును జోడించారు. "సామాన్యుడికి ఇంటర్నెట్ దూరం చేసి, మీ పిల్లలు మాత్రం విదేశాల్లో ప్రజాధనంతో సుఖపడతారా?" అని ఆయన సంధించిన ప్రశ్నలు యువతను నేరుగా తాకాయి. దీంతో ఈ ఉద్యమం కేవలం సోషల్ మీడియా పునరుద్ధరణకే పరిమితం కాకుండా, ప్రభుత్వ అవినీతికి వ్యతిరేకంగా రూపుదిద్దుకుంది.
సుడాన్ గురుంగ్ సంప్రదాయ రాజకీయ నాయకుడిలా ఆవేశపూరిత ప్రసంగాలు చేయలేదు. నిశ్శబ్దంగా, దృఢంగా, స్పష్టమైన లక్ష్యంతో యువతను నడిపించారు. ఆయన విధానం వల్లనే అంతర్జాతీయంగా ఈ ఉద్యమానికి మద్దతు పెరిగింది. పోలీసుల కాల్పుల తర్వాత కూడా శాంతియుతంగానే ఉండాలని, రెచ్చగొట్టే చర్యలకు పాల్పడవద్దని ఆయన పదే పదే విజ్ఞప్తి చేశారు.
ప్రభుత్వం దిగివచ్చి నిషేధాన్ని ఎత్తివేసినప్పటికీ సుడాన్ గురుంగ్ నేపాల్ రాజకీయాల్లో ఒక కొత్త అధ్యాయానికి నాంది పలికారు. ఆయన ఇప్పుడు కేవలం ఒక ఎన్జీవో అధ్యక్షుడు కాదు, నేపాల్ యువత ఆకాంక్షలకు, వారి పోరాట స్ఫూర్తికి ఒక ప్రతీక. భవిష్యత్తులో ఆయన రాజకీయ ప్రవేశం చేస్తారా? లేదా? అనేది పక్కన పెడితే నేపాల్ యువతరం తమ హక్కుల కోసం ఎలా పోరాడాలో నేర్పిన ఆధునిక నాయకుడిగా మాత్రం చరిత్రలో నిలిచిపోతారు.