Justice N.V. Ramana: జస్టిస్ ఎన్వీ రమణ నిజమైన ప్రజల మనిషి.. కాబోయే సీజేఐ జస్టిస్ బీఆర్ గవాయ్ ప్రశంసలు
- మాజీ సీజేఐ ఎన్వీ రమణ ప్రసంగాల సంకలనం 'నెరేటివ్స్ ఆఫ్ ద బెంచ్ - ఏ జడ్జ్ స్పీక్స్' ఆవిష్కరణ
- జస్టిస్ రమణను "ప్రజల ప్రధాన న్యాయమూర్తి"గా కొనియాడిన కాబోయే సీజేఐ జస్టిస్ బీఆర్ గవాయ్
- న్యాయమూర్తులు ప్రజలకు దూరం కారన్న భావనను రమణ తొలగించారని గవాయ్ ప్రశంస
- తాము గ్రామీణ, వ్యవసాయ నేపథ్యం నుంచి వచ్చిన తొలితరం న్యాయవాదులమని వెల్లడి
- న్యాయవ్యవస్థ సామాన్యుడి చివరి ఆశాకిరణమని జస్టిస్ రమణ ఉద్ఘాటన
భారత సుప్రీంకోర్టు మాజీ ప్రధాన న్యాయమూర్తి (సీజేఐ) జస్టిస్ ఎన్వీ రమణను కాబోయే సీజేఐ జస్టిస్ బీఆర్ గవాయ్ "ప్రజల ప్రధాన న్యాయమూర్తి"గా అభివర్ణించారు. సామాన్యులకు న్యాయాన్ని చేరువ చేయడంలో జస్టిస్ రమణ దార్శనికతను, ఆయన చేసిన విశేష కృషిని జస్టిస్ గవాయ్ కొనియాడారు. జస్టిస్ ఎన్వీ రమణ వివిధ సందర్భాల్లో చేసిన ప్రసంగాల సంకలనమైన 'నెరేటివ్స్ ఆఫ్ ద బెంచ్ - ఏ జడ్జ్ స్పీక్స్' పుస్తకావిష్కరణ కార్యక్రమం బుధవారం న్యూఢిల్లీలోని ఢిల్లీ హైకోర్టు ఆడిటోరియంలో జరిగింది. ఈ కార్యక్రమంలో జస్టిస్ గవాయ్ ముఖ్య అతిథిగా పాల్గొని ప్రసంగించారు.
న్యాయమూర్తులు సాధారణంగా ప్రజలతో మమేకం కారని, ఒంటరిగా ఉంటారనే అపోహను జస్టిస్ రమణ ఛేదించారని జస్టిస్ గవాయ్ అన్నారు. "ప్రజల వద్దకు వెళ్లాలని, వారితో మమేకం కావాలని విశ్వసించిన వ్యక్తి జస్టిస్ రమణ. ఆయన నిజంగా ప్రజల భారత ప్రధాన న్యాయమూర్తి అని నేను భావిస్తున్నాను. బహుశా న్యాయమూర్తులు ప్రజల నుంచి వేరుగా ఉంటారన్న అడ్డుగోడను తొలగించిన తొలి సీజేఐలలో ఆయన ఒకరు," అని జస్టిస్ గవాయ్ పేర్కొన్నారు.
మే 13న ప్రస్తుత సీజేఐ జస్టిస్ సంజీవ్ ఖన్నా పదవీ విరమణ అనంతరం, మే 14న సీజేఐగా బాధ్యతలు స్వీకరించనున్న జస్టిస్ గవాయ్, తనకు, జస్టిస్ రమణకు, సుప్రీంకోర్టు న్యాయమూర్తి జస్టిస్ సూర్యకాంత్కు మధ్య మూడు ఉమ్మడి అంశాలు ఉన్నాయని తెలిపారు. "మేము ముగ్గురం గ్రామీణ నేపథ్యం నుంచి వచ్చాం. ముగ్గురం వ్యవసాయ కుటుంబాలకు చెందినవాళ్లం. అలాగే, మేమంతా తొలితరం న్యాయవాదులం," అని ఆయన వివరించారు.
జస్టిస్ రమణ దార్శనికతను కొనియాడుతూ, ఆయన వైవిధ్యతకు, సమ్మిళితత్వానికి గట్టి మద్దతుదారు అని జస్టిస్ గవాయ్ అన్నారు. 2021లో జస్టిస్ రమణ సీజేఐగా ఉన్న సమయంలో ఒకేసారి తొమ్మిది మంది న్యాయమూర్తులు సుప్రీంకోర్టులో ప్రమాణ స్వీకారం చేయడం చరిత్రాత్మక ఘట్టమని గుర్తుచేశారు. ఆ రోజు ప్రమాణం చేసిన వారిలో ఒకరైన జస్టిస్ బీవీ నాగరత్న, భవిష్యత్తులో భారత తొలి మహిళా ప్రధాన న్యాయమూర్తి అయ్యే అవకాశం ఉందని తెలిపారు. "ఆయన (జస్టిస్ రమణ) నిజమైన మానవతావాది, ఎంతో ప్రేమ, ఆప్యాయత కలిగిన వ్యక్తి. మానవత్వం, సానుభూతి, కరుణ ఆయనలో మూర్తీభవించాయి. ఈ లక్షణాలన్నీ ఆయన తీర్పుల్లోనూ, ఈ పుస్తక రూపంలో మన ముందున్న ప్రసంగాల్లోనూ ప్రతిఫలిస్తాయి" అని జస్టిస్ గవాయ్ ప్రశంసించారు.
ఈ కార్యక్రమంలో సుప్రీంకోర్టు న్యాయమూర్తులు జస్టిస్ సూర్యకాంత్, జస్టిస్ విక్రమ్నాథ్ కూడా మాట్లాడుతూ జస్టిస్ రమణ నిత్యం సమాజ శ్రేయస్సు గురించే ఆలోచించేవారని కొనియాడారు. జస్టిస్ విక్రమ్నాథ్, జస్టిస్ రమణను 'ప్రజా స్నేహితుడు'గా అభివర్ణించారు.
అనంతరం జస్టిస్ ఎన్వీ రమణ మాట్లాడుతూ, న్యాయవ్యవస్థ కేవలం వివాదాలను పరిష్కరించే సంస్థ మాత్రమే కాదని, అది రాజ్యాంగ నైతికతకు ప్రతీక అని, సామాన్యుడికి మిగిలిన చివరి ఆశాకిరణాల్లో ఒకటని అన్నారు. తాను సీజేఐగా ఉన్న సమయంలో న్యాయవ్యవస్థలో అన్ని వర్గాలకు ప్రాతినిధ్యం కల్పించడం, కోర్టు విచారణ ప్రక్రియలో భారతీయ భాషలను భాగం చేయడం, ప్రజలకు నాణ్యమైన న్యాయ సహాయం అందేలా చూడటం వంటి అంశాలపై దృష్టి సారించినట్లు తెలిపారు. ఈ పుస్తకం న్యాయ సిద్ధాంతాలపై వ్యాఖ్యానం కాదని, విద్యార్థి నాయకుడిగా, కార్మిక సంఘ కార్యకర్తగా, పాత్రికేయుడిగా, న్యాయవాదిగా, న్యాయమూర్తిగా తాను పొందిన అనుభవాల నుంచి రూపుదిద్దుకున్న ఆలోచనల సమాహారమని ఆయన వివరించారు. ఈ కార్యక్రమానికి పలువురు న్యాయమూర్తులు, న్యాయ నిపుణులు హాజరయ్యారు.
న్యాయమూర్తులు సాధారణంగా ప్రజలతో మమేకం కారని, ఒంటరిగా ఉంటారనే అపోహను జస్టిస్ రమణ ఛేదించారని జస్టిస్ గవాయ్ అన్నారు. "ప్రజల వద్దకు వెళ్లాలని, వారితో మమేకం కావాలని విశ్వసించిన వ్యక్తి జస్టిస్ రమణ. ఆయన నిజంగా ప్రజల భారత ప్రధాన న్యాయమూర్తి అని నేను భావిస్తున్నాను. బహుశా న్యాయమూర్తులు ప్రజల నుంచి వేరుగా ఉంటారన్న అడ్డుగోడను తొలగించిన తొలి సీజేఐలలో ఆయన ఒకరు," అని జస్టిస్ గవాయ్ పేర్కొన్నారు.
మే 13న ప్రస్తుత సీజేఐ జస్టిస్ సంజీవ్ ఖన్నా పదవీ విరమణ అనంతరం, మే 14న సీజేఐగా బాధ్యతలు స్వీకరించనున్న జస్టిస్ గవాయ్, తనకు, జస్టిస్ రమణకు, సుప్రీంకోర్టు న్యాయమూర్తి జస్టిస్ సూర్యకాంత్కు మధ్య మూడు ఉమ్మడి అంశాలు ఉన్నాయని తెలిపారు. "మేము ముగ్గురం గ్రామీణ నేపథ్యం నుంచి వచ్చాం. ముగ్గురం వ్యవసాయ కుటుంబాలకు చెందినవాళ్లం. అలాగే, మేమంతా తొలితరం న్యాయవాదులం," అని ఆయన వివరించారు.
జస్టిస్ రమణ దార్శనికతను కొనియాడుతూ, ఆయన వైవిధ్యతకు, సమ్మిళితత్వానికి గట్టి మద్దతుదారు అని జస్టిస్ గవాయ్ అన్నారు. 2021లో జస్టిస్ రమణ సీజేఐగా ఉన్న సమయంలో ఒకేసారి తొమ్మిది మంది న్యాయమూర్తులు సుప్రీంకోర్టులో ప్రమాణ స్వీకారం చేయడం చరిత్రాత్మక ఘట్టమని గుర్తుచేశారు. ఆ రోజు ప్రమాణం చేసిన వారిలో ఒకరైన జస్టిస్ బీవీ నాగరత్న, భవిష్యత్తులో భారత తొలి మహిళా ప్రధాన న్యాయమూర్తి అయ్యే అవకాశం ఉందని తెలిపారు. "ఆయన (జస్టిస్ రమణ) నిజమైన మానవతావాది, ఎంతో ప్రేమ, ఆప్యాయత కలిగిన వ్యక్తి. మానవత్వం, సానుభూతి, కరుణ ఆయనలో మూర్తీభవించాయి. ఈ లక్షణాలన్నీ ఆయన తీర్పుల్లోనూ, ఈ పుస్తక రూపంలో మన ముందున్న ప్రసంగాల్లోనూ ప్రతిఫలిస్తాయి" అని జస్టిస్ గవాయ్ ప్రశంసించారు.
ఈ కార్యక్రమంలో సుప్రీంకోర్టు న్యాయమూర్తులు జస్టిస్ సూర్యకాంత్, జస్టిస్ విక్రమ్నాథ్ కూడా మాట్లాడుతూ జస్టిస్ రమణ నిత్యం సమాజ శ్రేయస్సు గురించే ఆలోచించేవారని కొనియాడారు. జస్టిస్ విక్రమ్నాథ్, జస్టిస్ రమణను 'ప్రజా స్నేహితుడు'గా అభివర్ణించారు.
అనంతరం జస్టిస్ ఎన్వీ రమణ మాట్లాడుతూ, న్యాయవ్యవస్థ కేవలం వివాదాలను పరిష్కరించే సంస్థ మాత్రమే కాదని, అది రాజ్యాంగ నైతికతకు ప్రతీక అని, సామాన్యుడికి మిగిలిన చివరి ఆశాకిరణాల్లో ఒకటని అన్నారు. తాను సీజేఐగా ఉన్న సమయంలో న్యాయవ్యవస్థలో అన్ని వర్గాలకు ప్రాతినిధ్యం కల్పించడం, కోర్టు విచారణ ప్రక్రియలో భారతీయ భాషలను భాగం చేయడం, ప్రజలకు నాణ్యమైన న్యాయ సహాయం అందేలా చూడటం వంటి అంశాలపై దృష్టి సారించినట్లు తెలిపారు. ఈ పుస్తకం న్యాయ సిద్ధాంతాలపై వ్యాఖ్యానం కాదని, విద్యార్థి నాయకుడిగా, కార్మిక సంఘ కార్యకర్తగా, పాత్రికేయుడిగా, న్యాయవాదిగా, న్యాయమూర్తిగా తాను పొందిన అనుభవాల నుంచి రూపుదిద్దుకున్న ఆలోచనల సమాహారమని ఆయన వివరించారు. ఈ కార్యక్రమానికి పలువురు న్యాయమూర్తులు, న్యాయ నిపుణులు హాజరయ్యారు.
