Allahabad High Court: సహజీవనంపై హైకోర్టు కీలక తీర్పు.. ఎవరికి ఓకే? ఎవరికి కాదు?
- సహజీవనంపై అలహాబాద్ హైకోర్టు రెండు కీలక తీర్పులు
- అవివాహిత మేజర్లు కలిసి జీవించడం నేరం కాదన్న న్యాయస్థానం
- విడాకులు తీసుకోకుండా సహజీవనం చేస్తే చట్టవిరుద్ధమని స్పష్టీకరణ
- అవివాహిత జంటలకు రక్షణ కల్పించాలని పోలీసులకు ఆదేశం
- భార్యకు విడాకులివ్వని వ్యక్తికి రక్షణ నిరాకరించిన ధర్మాసనం
దేశంలో సహజీవనం (లివ్-ఇన్ రిలేషన్షిప్)పై జరుగుతున్న చర్చకు మరింత స్పష్టతనిస్తూ అలహాబాద్ హైకోర్టు రెండు కీలక తీర్పులను వెలువరించింది. అవివాహితులైన మేజర్లు కలిసి జీవించడం చట్టవిరుద్ధం కాదని, వారి ప్రాథమిక హక్కులకు రక్షణ కల్పించాల్సిన బాధ్యత ప్రభుత్వానికి ఉందని తేల్చిచెప్పింది. అదే సమయంలో, మొదటి భార్యకు విడాకులు ఇవ్వకుండా మరొకరితో సహజీవనం చేయడం నేరమని, అటువంటి వారికి రక్షణ కల్పించలేమని స్పష్టం చేసింది. జస్టిస్ వివేక్ కుమార్ సింగ్ నేతృత్వంలోని ధర్మాసనం ఈ వేర్వేరు తీర్పులను ఇచ్చింది.
తమ కుటుంబ సభ్యుల నుంచి ప్రాణహాని ఉందని, రక్షణ కల్పించాలని కోరుతూ సహజీవనం చేస్తున్న 12 మంది అవివాహిత మహిళలు వేర్వేరుగా హైకోర్టును ఆశ్రయించారు. ఈ పిటిషన్లపై విచారణ జరిపిన న్యాయస్థానం, వారికి తక్షణమే భద్రత కల్పించాలని సంబంధిత జిల్లాల పోలీసు అధికారులను ఆదేశించింది. ఈ సందర్భంగా కోర్టు కీలక వ్యాఖ్యలు చేసింది. "సహజీవనం అనే భావన అందరికీ ఆమోదయోగ్యం కాకపోవచ్చు, కానీ దాన్ని చట్టవ్యతిరేకమని చెప్పలేం. మేజర్లయిన ఇద్దరు వ్యక్తులు కలిసి జీవించాలని నిర్ణయించుకున్నప్పుడు వారి నిర్ణయాన్ని ప్రశ్నించడం కోర్టుల పని కాదు. వివాహం చేసుకోలేదన్న కారణంతో రాజ్యాంగం కల్పించిన జీవించే హక్కును నిరాకరించలేం" అని ధర్మాసనం పేర్కొంది. సహజీవనాన్ని మన సమాజం ఇంకా పూర్తిగా ఆమోదించలేదని, కొందరికి ఇది అనైతికంగా అనిపించవచ్చని కోర్టు అంగీకరించింది. అయితే, పాశ్చాత్య భావాలను స్వీకరించడానికి భారతదేశం ఎప్పుడూ సిద్ధంగా ఉంటుందని, లివ్-ఇన్ రిలేషన్షిప్ కూడా అలాంటిదేనని వ్యాఖ్యానించింది.
వివాహితులకు రక్షణ నిరాకరణ
మరోవైపు, ఇదే అంశంపై దాఖలైన మరో పిటిషన్పై జస్టిస్ వివేక్ కుమార్ సింగ్ ధర్మాసనం భిన్నమైన తీర్పు ఇచ్చింది. ఇప్పటికే వివాహమై భార్య ఉన్న ఓ వ్యక్తి, మరో మహిళతో సహజీవనం చేస్తూ తనకు రక్షణ కల్పించాలని కోర్టును ఆశ్రయించాడు. ఈ అభ్యర్థనను న్యాయస్థానం తోసిపుచ్చింది. "వ్యక్తిగత స్వేచ్ఛ సంపూర్ణమైనదేమీ కాదు. మొదటి భార్యకు ఉన్న చట్టబద్ధమైన హక్కులను కాలరాయలేరు. ఆమెకు విడాకులు ఇవ్వకుండా మరొకరితో సహజీవనం చేయడం చట్టవిరుద్ధం. ఇలాంటి పరిస్థితుల్లో పోలీసు రక్షణ కల్పించలేం" అని కోర్టు స్పష్టం చేసింది. ఈ రెండు తీర్పుల ద్వారా సహజీవనం విషయంలో చట్టపరమైన పరిధులను అలహాబాద్ హైకోర్టు స్పష్టంగా నిర్దేశించింది.
తమ కుటుంబ సభ్యుల నుంచి ప్రాణహాని ఉందని, రక్షణ కల్పించాలని కోరుతూ సహజీవనం చేస్తున్న 12 మంది అవివాహిత మహిళలు వేర్వేరుగా హైకోర్టును ఆశ్రయించారు. ఈ పిటిషన్లపై విచారణ జరిపిన న్యాయస్థానం, వారికి తక్షణమే భద్రత కల్పించాలని సంబంధిత జిల్లాల పోలీసు అధికారులను ఆదేశించింది. ఈ సందర్భంగా కోర్టు కీలక వ్యాఖ్యలు చేసింది. "సహజీవనం అనే భావన అందరికీ ఆమోదయోగ్యం కాకపోవచ్చు, కానీ దాన్ని చట్టవ్యతిరేకమని చెప్పలేం. మేజర్లయిన ఇద్దరు వ్యక్తులు కలిసి జీవించాలని నిర్ణయించుకున్నప్పుడు వారి నిర్ణయాన్ని ప్రశ్నించడం కోర్టుల పని కాదు. వివాహం చేసుకోలేదన్న కారణంతో రాజ్యాంగం కల్పించిన జీవించే హక్కును నిరాకరించలేం" అని ధర్మాసనం పేర్కొంది. సహజీవనాన్ని మన సమాజం ఇంకా పూర్తిగా ఆమోదించలేదని, కొందరికి ఇది అనైతికంగా అనిపించవచ్చని కోర్టు అంగీకరించింది. అయితే, పాశ్చాత్య భావాలను స్వీకరించడానికి భారతదేశం ఎప్పుడూ సిద్ధంగా ఉంటుందని, లివ్-ఇన్ రిలేషన్షిప్ కూడా అలాంటిదేనని వ్యాఖ్యానించింది.
వివాహితులకు రక్షణ నిరాకరణ
మరోవైపు, ఇదే అంశంపై దాఖలైన మరో పిటిషన్పై జస్టిస్ వివేక్ కుమార్ సింగ్ ధర్మాసనం భిన్నమైన తీర్పు ఇచ్చింది. ఇప్పటికే వివాహమై భార్య ఉన్న ఓ వ్యక్తి, మరో మహిళతో సహజీవనం చేస్తూ తనకు రక్షణ కల్పించాలని కోర్టును ఆశ్రయించాడు. ఈ అభ్యర్థనను న్యాయస్థానం తోసిపుచ్చింది. "వ్యక్తిగత స్వేచ్ఛ సంపూర్ణమైనదేమీ కాదు. మొదటి భార్యకు ఉన్న చట్టబద్ధమైన హక్కులను కాలరాయలేరు. ఆమెకు విడాకులు ఇవ్వకుండా మరొకరితో సహజీవనం చేయడం చట్టవిరుద్ధం. ఇలాంటి పరిస్థితుల్లో పోలీసు రక్షణ కల్పించలేం" అని కోర్టు స్పష్టం చేసింది. ఈ రెండు తీర్పుల ద్వారా సహజీవనం విషయంలో చట్టపరమైన పరిధులను అలహాబాద్ హైకోర్టు స్పష్టంగా నిర్దేశించింది.
