Boko Haram: నైజీరియాలో ఉగ్రకుట్ర: బోకో హరాంకు పాక్ శిక్షణ
- నైజీరియాలో నలుగురు పాకిస్థానీయుల అరెస్ట్
- బోకో హరాం ఉగ్రవాదులకు ఆయుధాలు, శిక్షణ ఇస్తున్నారన్న ఆరోపణలు
- ఆకస్మిక దాడులు, ఐఈడీల తయారీ, డ్రోన్ల వాడకంలో శిక్షణ
ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఉగ్రవాదాన్ని వ్యాప్తి చేయడంలో పాకిస్థాన్ పాత్ర మరోసారి బట్టబయలైంది. నైజీరియాలో బోకో హరాం ఉగ్రవాద సంస్థ సభ్యులకు శిక్షణ ఇవ్వడంతో పాటు, ఆయుధాలు సరఫరా చేస్తున్నారన్న ఆరోపణలపై నలుగురు పాకిస్థానీయులను నైజీరియా భద్రతా దళాలు అదుపులోకి తీసుకున్నట్లు విశ్వసనీయ వర్గాలు వెల్లడించాయి. ఈ పరిణామం తీవ్ర కలకలం రేపుతోంది.
నైజీరియా, సుమారు 46 శాతం ముస్లిం జనాభా కలిగిన దేశం. దశాబ్దానికి పైగా ఇక్కడ బోకో హరాం ఉగ్రవాదులతో పోరాటం కొనసాగుతోంది. తాజా అరెస్టులతో, దక్షిణాసియా నుంచి గల్ఫ్ దేశాలకు, బహుశా అంతకు మించి కూడా సరిహద్దు ఉగ్రవాదం విస్తరించిందన్న ఆందోళనలు మరింత బలపడుతున్నాయి.
మీడియా కథనాల ప్రకారం, నైజీరియా అధికారులు వెల్లడించిన వివరాల మేరకు, అరెస్టయిన పాకిస్థాన్ పౌరులు బోకో హరాం ఉగ్రవాదులకు కేవలం ఆయుధాలు సరఫరా చేయడమే కాకుండా, కీలకమైన యుద్ధ నైపుణ్యాలలో శిక్షణ కూడా ఇస్తున్నారని తెలుస్తోంది. ఆకస్మిక దాడులు ఎలా చేయాలి, నిఘా డ్రోన్లను ఎలా ఉపయోగించాలి వంటి అంశాలపై వీరు తర్ఫీదు ఇస్తున్నట్లు సమాచారం. పాకిస్థానీయులతో సహా విదేశీ కిరాయి సైనికుల మద్దతుతో బోకో హరాం, ఇస్లామిక్ స్టేట్ వెస్ట్ ఆఫ్రికా ప్రావిన్స్ వంటి సంస్థల సామర్థ్యం గణనీయంగా పెరిగిందని నివేదికలు సూచిస్తున్నాయి.
నైజీరియా సైన్యానికి చెందిన 'ఆపరేషన్ హదిన్ కాయ్ థియేటర్' కమాండర్ మేజర్ జనరల్ అబ్దుల్ సలామీ అబూబకర్ మాట్లాడుతూ, ఈ విదేశీయులు తిరుగుబాటు గ్రూపులకు వ్యూహాత్మక యుద్ధ పరిజ్ఞానాన్ని అందిస్తున్నారని తెలిపారు. దీనివల్ల బలహీనపడిన బోకో హరాం మరింత ప్రమాదకరమైన ఉగ్రవాద సంస్థగా మారిందని ఆయన పేర్కొన్నారు.
ఈ నెల ప్రారంభంలో నైజీరియాలోని బోర్నో రాష్ట్రంలోని క్వాటండయా, మల్లాం కరమ్తీ గ్రామాల్లో బోకో హరాంకు చెందిన ఓ వర్గం అత్యంత క్రూరమైన దాడులకు పాల్పడింది. ఈ దాడిలో కనీసం 57 మంది పౌరులు ప్రాణాలు కోల్పోయారు. అనేక మంది బాధితుల గొంతులు కోసి లేదా కాల్చి చంపినట్లు సమాచారం. ఉగ్రవాదులు 70 మందికి పైగా ప్రజలను అపహరించినట్లు కూడా తెలుస్తోంది.
2009 నుంచి బోకో హరాం సృష్టిస్తున్న హింసాకాండ కారణంగా 35,000 మందికి పైగా మరణించగా, దాదాపు 26 లక్షల మంది నిరాశ్రయులయ్యారు. ఈ సంస్థ పిల్లలను సైనికులుగా నియమించుకోవడంతో పాటు, సామూహిక హత్యలు, అపహరణలకు పాల్పడుతోంది. ఉగ్రవాదాన్ని ఎగుమతి చేయడంలో పాకిస్థాన్ పాత్రపై విశ్లేషకులు చాలాకాలంగా హెచ్చరిస్తూనే ఉన్నారు. రష్యా, ఇరాన్, బంగ్లాదేశ్, ఆఫ్ఘనిస్థాన్ లతో పాటు, అమెరికాలో జరిగిన 9/11 దాడుల్లో కూడా పాకిస్థాన్ ప్రమేయానికి సంబంధించి నిర్ధారణ కాని సంబంధాలు ఉన్నాయని గతంలో వార్తలు వచ్చాయి. ఇటీవల భారత్ లో జరిగిన 'ఆపరేషన్ సిందూర్' అనే తీవ్రవాద నిరోధక ఆపరేషన్, పాకిస్థాన్ సైన్యం, నిఘా సంస్థలపై మరింత నిశిత పరిశీలనకు దారితీసింది.
నైజీరియాలో తాజా అరెస్టులు ఈ ఆందోళనలను మరింత తీవ్రతరం చేస్తున్నాయి. దక్షిణాసియాకు వేల కిలోమీటర్ల దూరంలో హింసాత్మక గ్రూపులకు పాకిస్థానీ పౌరులు సహాయం చేస్తున్నారన్న ఆరోపణలు, శాంతి, స్థిరత్వం, మానవ భద్రతపై అంతర్జాతీయంగా తీవ్ర ప్రభావం చూపుతాయన్న భయాలు వ్యక్తమవుతున్నాయి. ఒకప్పుడు ప్రాంతీయ భద్రతా సమస్యగా పరిగణించిన ఈ వ్యవహారం, ఇప్పుడు విస్తృతమైన ప్రపంచ అత్యవసర పరిస్థితిగా మారుతోందని విశ్లేషకులు అభిప్రాయపడుతున్నారు.
నైజీరియా, సుమారు 46 శాతం ముస్లిం జనాభా కలిగిన దేశం. దశాబ్దానికి పైగా ఇక్కడ బోకో హరాం ఉగ్రవాదులతో పోరాటం కొనసాగుతోంది. తాజా అరెస్టులతో, దక్షిణాసియా నుంచి గల్ఫ్ దేశాలకు, బహుశా అంతకు మించి కూడా సరిహద్దు ఉగ్రవాదం విస్తరించిందన్న ఆందోళనలు మరింత బలపడుతున్నాయి.
మీడియా కథనాల ప్రకారం, నైజీరియా అధికారులు వెల్లడించిన వివరాల మేరకు, అరెస్టయిన పాకిస్థాన్ పౌరులు బోకో హరాం ఉగ్రవాదులకు కేవలం ఆయుధాలు సరఫరా చేయడమే కాకుండా, కీలకమైన యుద్ధ నైపుణ్యాలలో శిక్షణ కూడా ఇస్తున్నారని తెలుస్తోంది. ఆకస్మిక దాడులు ఎలా చేయాలి, నిఘా డ్రోన్లను ఎలా ఉపయోగించాలి వంటి అంశాలపై వీరు తర్ఫీదు ఇస్తున్నట్లు సమాచారం. పాకిస్థానీయులతో సహా విదేశీ కిరాయి సైనికుల మద్దతుతో బోకో హరాం, ఇస్లామిక్ స్టేట్ వెస్ట్ ఆఫ్రికా ప్రావిన్స్ వంటి సంస్థల సామర్థ్యం గణనీయంగా పెరిగిందని నివేదికలు సూచిస్తున్నాయి.
నైజీరియా సైన్యానికి చెందిన 'ఆపరేషన్ హదిన్ కాయ్ థియేటర్' కమాండర్ మేజర్ జనరల్ అబ్దుల్ సలామీ అబూబకర్ మాట్లాడుతూ, ఈ విదేశీయులు తిరుగుబాటు గ్రూపులకు వ్యూహాత్మక యుద్ధ పరిజ్ఞానాన్ని అందిస్తున్నారని తెలిపారు. దీనివల్ల బలహీనపడిన బోకో హరాం మరింత ప్రమాదకరమైన ఉగ్రవాద సంస్థగా మారిందని ఆయన పేర్కొన్నారు.
ఈ నెల ప్రారంభంలో నైజీరియాలోని బోర్నో రాష్ట్రంలోని క్వాటండయా, మల్లాం కరమ్తీ గ్రామాల్లో బోకో హరాంకు చెందిన ఓ వర్గం అత్యంత క్రూరమైన దాడులకు పాల్పడింది. ఈ దాడిలో కనీసం 57 మంది పౌరులు ప్రాణాలు కోల్పోయారు. అనేక మంది బాధితుల గొంతులు కోసి లేదా కాల్చి చంపినట్లు సమాచారం. ఉగ్రవాదులు 70 మందికి పైగా ప్రజలను అపహరించినట్లు కూడా తెలుస్తోంది.
2009 నుంచి బోకో హరాం సృష్టిస్తున్న హింసాకాండ కారణంగా 35,000 మందికి పైగా మరణించగా, దాదాపు 26 లక్షల మంది నిరాశ్రయులయ్యారు. ఈ సంస్థ పిల్లలను సైనికులుగా నియమించుకోవడంతో పాటు, సామూహిక హత్యలు, అపహరణలకు పాల్పడుతోంది. ఉగ్రవాదాన్ని ఎగుమతి చేయడంలో పాకిస్థాన్ పాత్రపై విశ్లేషకులు చాలాకాలంగా హెచ్చరిస్తూనే ఉన్నారు. రష్యా, ఇరాన్, బంగ్లాదేశ్, ఆఫ్ఘనిస్థాన్ లతో పాటు, అమెరికాలో జరిగిన 9/11 దాడుల్లో కూడా పాకిస్థాన్ ప్రమేయానికి సంబంధించి నిర్ధారణ కాని సంబంధాలు ఉన్నాయని గతంలో వార్తలు వచ్చాయి. ఇటీవల భారత్ లో జరిగిన 'ఆపరేషన్ సిందూర్' అనే తీవ్రవాద నిరోధక ఆపరేషన్, పాకిస్థాన్ సైన్యం, నిఘా సంస్థలపై మరింత నిశిత పరిశీలనకు దారితీసింది.
నైజీరియాలో తాజా అరెస్టులు ఈ ఆందోళనలను మరింత తీవ్రతరం చేస్తున్నాయి. దక్షిణాసియాకు వేల కిలోమీటర్ల దూరంలో హింసాత్మక గ్రూపులకు పాకిస్థానీ పౌరులు సహాయం చేస్తున్నారన్న ఆరోపణలు, శాంతి, స్థిరత్వం, మానవ భద్రతపై అంతర్జాతీయంగా తీవ్ర ప్రభావం చూపుతాయన్న భయాలు వ్యక్తమవుతున్నాయి. ఒకప్పుడు ప్రాంతీయ భద్రతా సమస్యగా పరిగణించిన ఈ వ్యవహారం, ఇప్పుడు విస్తృతమైన ప్రపంచ అత్యవసర పరిస్థితిగా మారుతోందని విశ్లేషకులు అభిప్రాయపడుతున్నారు.
